Qosimov f. M. Qosimova m. M

Figuralarning yuzlari

Shaklning yuzi deb,shunday nomanfiy miqdorlarga aytiladiki,u quyidagi xossalarga ega:

1)Teng shakllar teng yuzga ega: F =F S(F )=S(F )

2) Agar shakl chekli sondagi qismlardan tashkil topgan bo’lsa,u holda uning yuzi qismlarning yuzlari yig’indisidan iborat,ya’ni

F=F +F +…+F S(F)=S(F )+S(F )+…+S(F )

Shakl yuzini o’lchash bu uni tomoni e ga teng(yuzi e ) birlik kvatrat bilan taqqoslash demakdir. Taqqoslash natijasida shunday x soni kelib chiqadiki,u S(F)=x*e ni qanoatlantiradi. x-soni berilgan o’lchov birligida shakl yuzining son qiymati deyiladi.

Shakl yuzini o’lchash usullaridan biri paletkalar (katakli plyonka) yordamida o’lchash. Bunda o’lchanayotgan shakl ustida paletkani yuzma-yuz qo’yamiz.

1.Berilgan shakl yuziga tegishli to’liq kvatratlar (kataklar) sonini aniqlaymiz. Masalan ularning soni m bo’lsin.

2.Berilgan shakl konturida yotgan kvatratlar(kataklar) sonini aniqlaymiz. Ularning soni n bo’lsin.F figuraning yuziS(F) shartini qanoatlantiradi.Shakl yuzini aniqroq hisoblash uchun kataklarni yana ham maydaroq (e = ) olish mumkin.

Amaliyotda S(F)=(m+ )e formula yordamida hisoblanadi.

Ta’rif: Yuzlari teng shakllar tengdosh deyiladi.Tengdosh shakllar teng bo’lmasligi ham mumkin.

Ta’rif: Agar ikkita shakl bir xil qismlardan tashkil topsa, teng tuzilgan deyiladi.

Teng tuzilgan figuralar har doim tengdoshdir.

Agar yuz o’lchov birligini almashtirsak, u holda yuzning son qiymatiyangi o’lchov birligi necha marta ortiq (kam) bo’lsa, shuncha marta kamayadi(ortadi).

Masalan, 5sm =5*1sm =5*(0,01dm )=(5*0,01)dm =0,05dm