Qoraqalpoq davlat universiteti

To‘rtinchi hokimiyat
Ommaviy axborot vositalari jamoatchilik fikrini shakllantirish, milliy istiqlol mavkurasini xalqimiz, avvalo yosh avlod ongiga singdirishda alohida o‘rin tutadi. Ular ma’naviy ma’rifiy islohotlar jarayoni, bu boradagi muammolarni, jamyat hayotining turli qirralarini tezkorlik bilan aks ettiradigan eng samarali vositadir. ”To‘rtinchi hokimiyat“ hisoblangan ommaviy axborot vositalari turli hil fikrlar, rang barang qarash va yondashuvga keng yo‘l ochib berishi hayotimizda yuz berayotgan yangilanishi va o‘zgarishlariga odamlarning ongli munosabatini uyg’otish xolislik va haqqoniyat tamoyillariga tayanib faoliyat yuritishidir…
▲ 6-tоpshiriq.– Guruhlarga bo‘lining. Bugungi kundagi dolzarb mavzuni olib, I-guruh ”Suxandon”, II-guruh esa ”Muxbir” bo’lib , o’z vazifalaringiz ustida jiddiy shug’ullanib ko’ring.


Uyga vazifa
Nutqning asosiy xususiyatlariga 5tadan misol topib kelish
Mustaqil ta’lim yuzasidan topshiriq
Qomusiy olimlar (Al Xorazmiy, Ahmad al Farg‘oniy, Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino) va ularning adabiy merosi


Adabiy o‘qish: Tohir Malik

“Odamiylik mulki” asaridan parcha

Yo saodat, yo falokat…
Ko`chada notanish bir yigit meni bexos savolga tutib qoldi:
- Hamonki, inson taqdiri hali tug`ilmasidan ilgariyoq belgilab qo`yilgan ekan, yomonning yaxshi bo`lishiga harakat qilmog`i behuda ekanda?
Masalani tushuntirib berishga zarur ilm kaminada yetarli bo`lmasa-da, savol berilgan, javob kutilmoqda edi. Aqlim yetkanicha dedimki:
- Ha, kishining taqdirini Alloh hali tug`ilmasidan ilgariyoq belgilab qo`ygandir. Ammo kishining ro`parasida ikki yo`lni ham bergan: biri – hidoyat, ikkinchisi – zalolat. Bu yo`llardan birini tanlash uchun esa unga aql, zehn va farosat ham berilgan. Ayni choqda bu aqlni quvvatlantiruvchi kalomini ham tushirgan hamda hidoyat bilan zalolatni farqlashlarida to`g`ri yo`lni ko`rsatsin, deb bandalari orasidan o`zining rasulini ham belgilab qo`ygan. Kimki aqli va qalbi bilan kalomullohni anglabdi, Rasullohga (s.a.v.) ergashibdi – u hidoyatga yetibdi. Kimki anglamabdi, anglashga intilmabdi yoki intilishni istamabdi – shaytonning etagidan tutibdi va zalolat yo`lini o`ziga ma’qul ko`ribdi. Demak, Alloh bandaga ixtiyor berib qo`yibdi.
Abdulla Avloniy hazratlari yozgan ekanlar: “Bolaning salomati va saodati uchun yaxshi tarbiya qilmak – tanini pok tutmak, yosh vaqtidan maslakini tuzatmak, yaxshi xulqlarni o`rgatmak, yomon xulqlardan saqlab o`sdurmakdir. Tarbiya qiluvchilar tabib kabidurki, tabib xastaning badanidagi kasaliga davo qilgani tarbiyani bolaning vujudidagi jahl maraziga “yaxshi xulq” degan davoni ichidan, “poklik” degan davoni ustidan berub, kata qilmak lozimdur. Zeroki, “Hassinu axloqakum” amri sharifi uzra xulqimizni tuzatmakka amr o`linganmiz. Lekin xulqimizning yaxshi bo`lishining asosiy panjasi tarbiyadur… Hukamolardan biri: “Har bir millatning saodati, davlatlarning tinch va rohati yoshlarning yaxshi tarbiyasiga bog`lidur”, - demish. Shariati islomiyada o`z bolalarini yaxshilab tarbiya qilmak – otalarga farzi ayn, o`z millatining yetim qolgan bolalarini tarbiya qilmak farzi kifoyadir…”