Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

teleologik (maqsadli) sharhlash
ularni chiqarishdan ko‘zlangan bevosita, yaqin 
kelajakdagi, pirovarddagi maqsadlarni belgilashga qaratilgan bo‘ladi. Teleologiya, ya’ni maqsadga 
muvofiqlik va hayotdagi maqsadlar to‘g‘risidagi ta’limotga muvofiq, huquq va uning ayrim tarkibiy qismlari 
tizimli hodisa sifatida aniq maqsadga yo‘naltirilgandir. Teleologik sharhlash qonun qanday maqsadni 
ko‘zlaganligi bilan bog‘liq holda uning ma’nosini aniqlashdir. 
Maxsus yuridik sharhlash
da maxsus atamalar, qonunchilikda qo‘llanilgan yuridik texnika vositalari va qonun 
chiqaruvchi idoraning xohish-irodasini ifodalash usullari tahlil qilinadi. Qonun chiqaruvchi idoraning huquq 
normalarida aks ettiriladigan xohish-irodasi nafaqat umumiy iste’moldagi so‘zlar orqali, balki maxsus yuridik 
atamalar yordamida ham ifoda etiladi. 
32. Huquqni sharhlash hujjatlari turli yuridik kuchga va amaliy ahamiyatga, ya’ni turli yuridik 
xususiyatga ega bo‘lgan huquqiy hujjatlarning murakkab, ko‘p darajali tizimidan iboratdir. Huquqni sharhlash 
hujjati – muayyan huquqiy normani qay tarzda tushunish va amaliyotda qo‘llashni tushuntirib beruvchi hujjat. 
Sub’ektlarga bog‘liq ravishda huquqni sharhlashning ikki turi va shunga mutanosib ravishda hujjatlarning ikki 
guruhi, ya’ni 
rasmiy sharhlash va norasmiy sharhlashni
alohida farqlash qabul qilingan. 
Rasmiy sharhlash davlat hokimiyati organlari va mansabdor shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan 
hamda izohlanayotgan norma bilan o‘zaro munosabatlarni tartibga solinadigan barcha sub’ektlar uchun 
majburiy xususiyatga ega bo‘lgan huquq normalarini tushuntirishga qaratilgan faoliyatdir. Rasmiy 
sharhlashning normativ va kazual turlarini ajratib ko‘rsatish mumkin. Rasmiy sharhlash huquqni qo‘llash 
jarayonida muhim ahamiyat kasb etib, normativ-huquqiy hujjatlardan bir qator xususiyatlariga ko‘ra 
farqlanadi.