Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

Masalani atroflicha tahlil qiling. 
Huquq normalarini sharhlash
maxsus faoliyat bo‘lib, u rasmiy ko‘rinishga ega bo‘lishi, shuningdek hujjatlar 
matni shaklida ifodalanishi mumkin. Bunday hujjatlar rasmiy hujjat bo‘lib, ular vakolatli davlat organlari va 
mansabdor shaxslar tomonidan qabul qilinadi. Ushbu hujjatlar huquq normalarining mazmunini to‘g‘ri va aniq 
shaklda o‘rnatishga qaratilgan bo‘ladi. 
Huquq normalarini sharhlash hujjatlari huquqiy hujjatlarning bir turi bo‘lib, u quyidagi o‘ziga xos 
xususiyatlar
ga ega: 
1) u yangi huquq normalarini yaratmaydi, ularni bekor qilmaydi va amaldagi huquq normalariga o‘zgartish va 
qo‘shimchalar kiritmaydi; 2) mazkur hujjatlar amaldagi huquq normalarini aniqlashtiradi, ularni qanday 
tushunish va qo‘llash lozimligini ko‘rsatib beradi; 3) ushbu hujjatlar mustaqil ahamiyatga ega bo‘lmasdan, 
balki o‘zi sharhlayotgan huquq normalari bilan birgalikda amalda bo‘ladi; 4) mazkur hujjatlar sharhlanayotgan 
huquq normalari bilan tartibga solinadigan sub’ektlar xatti-harakatlariga emas, balki ularni qo‘llayotgan 
organlarga qaratilgan bo‘ladi; 5) huquq normalarini rasmiy sharhlash aktlari majburiy xarakterga ega bo‘ladi, 
chunki ularni qabul qilgan davlat organlari va mansabdor shaxslar davlat hokimiyati vakolatiga ega va 
boshqalar. 
Huquq normalarini sharhlash hujjatlarini quyidagi 
mezonlar bo‘yicha tasniflash
mumkin:
­ huquq sohalari bo‘yicha (konstitutsiyaviy-huquqiy, jinoyat huquqiy, ma’muriy-huquqiy); ­ qabul qilgan 
sub’ektga ko‘ra (autentik, ya’ni huquq normasini qabul qilgan organning o‘zi tomonidan va legal, ya’ni 
vakolat berilgan sub’ekt tomonidan. Masalan, qonun normalarining O‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyaviy sudi tomonidan sharhlanishi); ­ ifoda etish shakliga ko‘ra (yozma shakldagi huquqni 
sharhlash aktlari muayyan rasmiy rekvizitlarga ega bo‘ladi); ­ yuridik ahamiyati bo‘yicha (normativ sharhlash 
aktlari va kazual holatlarga nisbatan chiqariladigan sharhlash hujjatlari) va boshqalar. 

---

33. Huquq normalarini sharhlash maqsadi huquq ijodkorligi sub’ekti nazarda tutgan huquq normasining 
mazmunini aniqlashdan iborat. Huquq ijodkorligi sub’ekti o‘z irodasini til vositalarida ifodalaydi. Shuning 
uchun uning so‘zlar yordamida ifodalangan irodasi har doim ham uning haqiqiy mazmuni bilan mos 
kelmasligi mumkin. Huquq normasi ma’nosining bir xilligi va to‘la aniqligiga erishish sharhlashning natijasi 
hisoblanadi. Shunga ko‘ra, o‘ziga xos afzalliklarga ega bo‘lgan hajmiga ko‘ra sharhlashning aynan, 
kengaytirilgan va cheklangan turlari farqlanadi. Mazkur sharhlash turlari huquqni qo‘llash jarayonida muhim 
ahamiyatga ega.