Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

Cheklangan sharhlash
huquqiy normaning so‘zda ifodalangan va rasmiylashtirilgan ma’nosi uning mantiqiy 
ma’nosi va mazmunidan keng bo‘lgan hollarda qo‘llaniladi. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 32-
moddasida «O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari jamiyat va davlat ishlarini boshqarishda bevosita hamda 
o‘z vakillari orqali ishtirok etish huquqiga ega» ekanliklari mustahkamlangan. Qonun chiqaruvchi idora 
«O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari» iborasi bilan faqat voyaga yetgan, muomala layoqatiga ega 
shaxslarni nazarda tutadi. O‘z-o‘zidan ma’lumki voyaga yetmagan, ruhiy kasal shaxslar bunday huquqdan 
foydalana olmaydilar. 
Kengaytirilgan sharhlash
qonun normasi matnining mazmuni uning mantiqiy ma’nosidan tor bo‘lganda 
qo‘llaniladi. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 112-moddasida «Sudyalar 
mustaqildirlar, faqat qonunga bo‘ysunadilar», deyilgan. Bunda qo‘llanilgan «sudya» iborasining haqiqiy 
ma’nosi keng tushuniladi. Qonun chiqaruvchi idora «sudya» iborasi orqali faqat sudyalarni emas, shu bilan 
birga xalq maslahatchilarini ham mustaqilligini va faqat qonunga bo‘ysunishini nazarda tutgan. 
34. Ma’lumki, tegishli qonunchilikda normativ-huquqiy hujjatlarning turlari va ularni qabul qilish 
vakolatiga ega bo‘lgan sub’ektlar qat’iy belgilab qo‘yilgan. Shu bilan birga, normativ-huquqiy hujjatlardagi 
huquq normalari tegishli davlat organlari va mansabdor shaxslar tomonidan muayyan ishga nisbatan qaror 
chiqarish (qo‘llash) jarayonida hayotga tatbiq etiladi. Mazkur jarayonda huquq normasining mazmunida 
ko‘rsatilgan qoidalar ba’zan real hayotiy vaziyatlarga yoki ijtimoiy munosabatlarga muayyan ma’noda mos 
kelmasligi ham mumkin.
Shunday vaziyatda ayrim huquqni qo‘llovchi sub’ektlar huquqni qo‘llash hujjatida aks etgan (kazual) 
sharh va huquq ijodkorligi sub’ekti yaratgan huquq normasi mazmuni o‘rtasida tafovut yuzaga kelsa qay biri 
ustuvor huquqiy ahamiyatga egaligi bo‘yicha tasavvurga ega emas.