Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

Grammatik sharhlash
(«til bo‘yicha», «filologik» kabi iboralar bilan ham ifodalanadi) hujjat matnini 
morfologik va sintaktik tuzilishini aniqlashga qaratilgan maxsus usuldir. Ushbu usul yordamida ayrim so‘zlar 
va atamalar, butun gaplar, gaplar guruhining grammatik ma’nosi aniqlashtiriladi. Bunda normativ-huquqiy 
hujjatda qo‘llanilgan ot, sifat, son kabi gap bo‘laklari, kelishik qo‘shimchalari, fe’llarning shaxsi va turlari; 
ishlatilgan bog‘lovchilar, tinish belgilari va shu kabilarning ahamiyati o‘rganiladi. 
Huquqiy normani 
tizimli (sistemali) sharhlash
– huquqiy normaning mazmuni boshqa normalar bilan o‘zaro 
aloqadorlik va bog‘liqlikda, mazkur huquqiy normaning normativ-huquqiy hujjat, huquq instituti, huquq 
tarmog‘ida tutgan o‘rni va ahamiyati aniqlanadi. Tizimli sharhlash yordamida normalar va hujjatlar o‘rtasidagi 
ziddiyatlar (kolliziyalar) aniqlanadi va bartaraf etiladi. 

---

Tarixiy-siyosiy sharhlash
usulida qonun chiqaruvchi idora belgilagan har bir normaning maqsadi va 
ma’nosini aniqroq tushunib olish uchun, sharhlanayotgan norma qabul qilinayotgan paytda yuzaga kelgan 
ijtimoiysiyosiy sharoit inobatga olinadi. Tarixiy-siyosiy usulda sharhlashda tatbiq etilayotgan huquqiy 
normaning mazmuni qanday tarixiy sharoitda, davlatning qaysi organi tomonidan, qanday maqsadda qabul 
qilinganligi aniqlanadi. 
Mantiqiy sharhlash
– tafakkur jarayoni bo‘lib, huquqni talqin etayotgan shaxs sharhlashning boshqa 
usullariga murojaat etmasdan faqat mantiq usullari yordamida huquq normasini izohlash usulidir. Bunda 
huquqiy normaning matnidagi ifodalar, tushunchalar bir-biri bilan ichki mutanosibligi va mantiqiy jihatdan 
uzviy bog‘langanligiga e’tibor berilib, huquqiy normaning mazmuni aniqlanadi. Mantiqiy usul huquqiy 
holatlarni bilishda formal va dialektik mantiq vositalaridan foydalanishni taqozo etadi. Bunda sharhlashning 
obyekti normativ-huquqiy hujjat ichki qismlarining o‘zaro aloqadorligi hisoblanadi. Mantiqiy sharhlashning 
maqsadi huquq normalarining mazmunini mantiq qonuniyatlari va prinsiplariga tayangan holda 
tushuntirishdan iborat bo‘ladi. 
Normativ-huquqiy hujjatlarni