Qon quyish tarixi

Qon quyish uchun ko’rsatma va quyilgan qonning ta’siri 
 
◼
Yo’qotilgan qon o’rnini to’ldirish (substitusiya). 
◼
Organizm himoya kuchlarini oshirish (stimulyasiya). 
◼
Intoksikasiyani kamaytirish (dezintoksikasiya). 
◼
Qon ketayotganda qon ivishini oshirish (gemostatik). 
Qon quyishga qarshi ko’rsatmalar 
◼
Jigar va buyrakning o’tkir yetishmovchiligi (o’tkir gepatit va o’tkir nefrit). 
◼
yurak-qon tomirlar faoliyatining dekompensasiyasi. 
◼
Kichik qon aylanishdoirasida turg’unlikka sababchi bo’lgan o’pka 
kasalliklarida. 
◼
Allergik holatlar va kasalliklar (ekzema, bronxial astma va h.k.). 
◼
Aktiv sil, jarayonning infiltrat bosqichiga o’tishi. 
 
 
 
 
Qon quyishdan oldin bajariladigan chora tadbirlar: 
◼
Bemor va donor qon guruxlarini aniqlash.
◼
Rezus-omilni aniqlash. 
◼
Bemorning zardobi va donorning eritrositlari o’rtasidagi indiqidual moslikni 
aniqlash. 

---

◼
Rezus moslikni suv hammomida aniqlash. 
◼
Biologik moslikni aniqlash.
 
Izoagglyutinasiya va kon gruppalari. 
1901 yilda Landshteyner kasal xamda soglom odamlarning zardobi kupincha 
bolalar va soglom odamlar eritrositlari bilan bir xil agglyutinasiya berish xolatini, 
ya’ni izogemagglyutinasiyani ma’lum kildi (bu patologiya belgisi bulmasdan 
fiziologik xolatdir). Izogemagglyutinasiya reaksiyasi ma’lum kishilarning kon 
zardobi bilan eritrositlar kushilishi natijasida ruyobga keladi, boshka xollarda esa 
agglyutinasiya ruy bermaydi. Landshteyner uz tadkikotlarini natijalarini uch 
grppaga buladi. 
1.
Birinchi gruppaga mansub odamlarning kon zardobi bu gruppaga 
mansubbulmagan odamlarning eritrosilrini agglyutinasiya- guj bulib, yopishishiga 
olib keladi. Ularning eritrositlari xech kanday zardob bilan yopishmaydi. Kon 
xususiyatlariga karab bu odamlar birinchi gruppaga kiritilgan (1). 
2.
Ikkinchi kon gruppasidagi kishilarga zardobi uchinchigruppa 
eritrositlarni yopishtiradigan, lekin birinchi va ikkinchi gruppadagi eritrositlarni 
yopishtirmaydigan odamlarning koni kiradi. Bu odamlarning eritrositlari birinchi 
va uchinchi kon zardoblari yordamida yopishadi.(11). 
3.
Uchinchi gruppaga kiruvchi shaxslarning zardobi ikkinchi gruppa 
eritrositlarni yopishtiradi, ammo birinchi va uchinchi gruppa eritrositlarini 
yopishtirmaydi, eritrositlari birinchi va ikkinchi gruppa kon zardobi bilan 
agglyutinasiya beruvchi shaxslar uchinchi gruppaga kiritilgan (Sh). 
Keyingi tekshirishlar kon zardobi ma’lum bulgan gruppa eritrositlari bilan 
yopishmaydigan, lekin shu vaktning uzida eritrositlar boshka gruppa zardoblari 
bilan yopishadigan gruppa borligini kursatdi. 1907 yilda Yanskiy ruxiy bemorlar 
konini tekshirib, shu xususiyatlari bulgan shaxslar borligini anikladi. 1910 yilda 
amerikalik Mass kon gruppalarini kupchilik odamda tekshirib turtinchi gruppaga 
xos shaxslar borligi e’lon kilindi, ammo uz klasifikasiyasida Yanskiyning 
1gruppasini turtinchi gruppa deb, turtinchisiniesa birinchi deb e’lon kildi. 1921 

---

yilda amerikalik bakteriologlar, immunologlar va patologlar anjumanida Yanskiy 
kursatmasi tugri deb topildi. 1928 yilda esa millatlar Ligasining gigiyena 
komissiyasi 1910 yilda taklif kilingan kon gruppalarining xarflar nomenklaturasini 
ishlab chikdiva xozir kon gruppalarini belgilashda shu xarflar kullaniladi.