Qishloq xo‘jalik ekinlarini zararkunandalari, kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

MEVALI DARAXTLARNING ZARARLI ORGANIZMLARI VA ULARGA QARSHI KURASH CHORALARI

Mevali bog‘lar ekin maydonlarini va ularning hosildorligini oshirishning asosiy omillaridan biri – bu mevali bog‘larni zararkunanda va kasalliklardan himoya qilishdir. Mevali bog‘larda zarar keltirib yashovchi 150 dan ortiq zararkunanda va kasalliklar ma’lum. Bunday zararkunandalar bioekologiyasi va kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroorganizmlarni yaxshi bilish lozim. Kurash tadbirlarini kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroorganizm va zararkunandalarning eng zaif davrida o‘tkazish o‘ta muhimdir.

Mevali daraxtlarning zararkunandalari

Barg bitlari

Zarari. Barg bitlari barglarni burishtirib qo‘yadi, ba’zan esa to‘kib yuboradi, yosh novdalarni o‘stirmay qing‘ir-qiyshiq qilib qo‘yadi va meva hosilini kamaytirib yuboradi. Yosh ko‘chatlar, jumladan yosh shaftoli daraxtlariga bitlar ayniqsa katta zarar yetkazadi: meva shirasini so‘rib, sifatini pasaytiradi; nimjon bo‘lib qolgan daraxtlarga ikkilamchi zararkunanda - po‘stloq osti qo‘ng‘izlari tushib zararlaydi; daraxtlar qurib qoladi; yosh meva daraxtlariga katta ziyon yetkazadi (3.1-rasm).
Bularning oldini olish uchun barg bitlariga qarshi kimyoviy ^{3.1-rasm. Barg bitlari.}
preparatlar bilan ishlov beriladi. Bahor oxirlarida bitlarning ko‘p turlari meva daraxtidan boshqa o‘simliklarga yoki sabzavotlarga o‘tadi.

Kurash choralari.

Ko‘pgina yirtqich va parazitlar - xonqizi, sirfid pashshasi, oltinko‘z, yaydoqchi kabi foydali hasharotlar barg bitlari bilan oziqlanib ularning miqdorini kamaytiradi; ularning miqdori ko‘payib ketganda qo‘llash uchun ruxsat etilgan kimyoviy preparatlar yordamida kurash o‘tkaziladi.
Qon biti - olma, nok va boshqa mevali daraxtlarning ildizini, tana va shoxlarining shirasini so‘rib, daraxtlarni kuchsizlantiradi. Bitning shira so‘rgan joylarida g‘uddalar paydo bo‘ladi, ular keyinchalik yorilib, chiriydi (3.2 rasm).
Qon biti tushgan yosh daraxtlar ko‘pincha qurib qoladi, qari daraxtlar esa kuchsizlanib, hosili juda kamayib ketadi. Qon biti ko‘p tushgan shoxlar quriydi.