Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

1 – guruh: Lab undoshlari 
2 – guruh: Til oldi va til o`rta undoshlari 
3 – guruh: Til orqa va chuqur til orqa undoshlari 
4 – guruh: Bo`g`iz undoshi
O`quvchilar guruhlarga bo`linib olishgach, 
“Har kim keragini tanlab 
yozsin!
” o`yini orqali topshiriq beriladi. Topshiriq sharti quyidagicha: nuqtalar 
o`rniga kerakli harfni qo`yib, so`zlarni ko`chirib yozish. Bunda har bir guruh 
o`ziga tegishli bo`lgan harf qo`yilgan so`zni yozishi lozim.
Masalan; i...tidor (iqtidor), qo`yilgan “q” undoshi chuqur til orqa undoshi, 
shuning uchun bu so`zni 3 guruh yozishi kerak, uchinchi so`z kel...i – keldi, “d” 
– undoshi til oldi undoshi, buni 2 – guruh yozadi. Topshiriqni guruh sardori 

---

137 
barchaning maslahati asosida yozadi, qolganlari esa o`z daftarlariga yozib 
boradilar. Topshiriqni to`g`ri va birinchi bo`lib bajargan guruhga 5 ball 
qo`yiladi. Agar imlo yoki ilmiy xato bo`lsa, ball olinadi.
3 – topshiriq
.
“Xatosini toping”
o`yini orqali guruhlararo musobaqa 
tarzida o`tkaziladi. Vazifani xatosiz, tez bajargan guruh 5 ball bilan baholanadi. 
Har bir xato uchun 1 ball olib tashlanadi.
4–topshiriq. “Tez va to`g`ri joylashtiring, misol toping”
deb 
nomlanadi. Bunda tovushlar kerakli kataklarga joylashtirilib, 5 ta so`z yozish 
ham topshiriladi va albatta, xatolar hisobga olinadi. Shundan so`ng har uchala 
topshiriqda guruhlar to`plagan ball qo`shilib, g`oliblar aniqlanadi va 
rag`batlantiriladi.
Bu kabi o`yinlar o`quvchilarning xotirasida yaxshi saqlanadi, tovushlarni 
bir – biri bilan almashtirib yoki chalkashtirib yuborishning oldini oladi. 
Qolaversa, musobaqa ularning faolligini oshiradi, qiziqishlarini kuchaytiradi. 
 
«Ot so`z turkumi» mavzusini o`qitishda «Musobaqa» usuli
O`qituvchi avvaldan 1 kursda o`tilgan mavzuni takrorlashni eslatib o`tadi 
va dars turini e’lon qiladi. 
Sinf o`quvchilari guruhlarga bo`linadi, guruhlar nomlanadi. Dars 
boshlanmasdan musobaqa shartlari e’lon qilinadi. 
Masalan, 1-guruh “Bilimdon”, 2-guruh “Ziyoli” deb ataladi. 
Shartlari quyidagicha: