Qarshi davlat universiteti a dabiyotshunoslik kafedrasi bibliografiyashunoslik

Bibliografik faoliyat - iste’molchilarning bibliografik axborotga bо‘lgan talabini va ehtiyojini qondirish bо‘yicha faoliyat sohasi bо‘lib, uning mazmuni bibliografik axborotni tayyorlash va uni iste’molchiga talabi va qiziqishiga kо‘ra yetkazib berishdan iborat. Bibliografik axborotni tayyorlash bibliografik aniqlash, bibliografik qidirish, bibliografik qayta ishlov berish, bibliografik tanlash, bibliografik guruhlashtirish jarayonlaridan iborat bо‘lib, bir sо‘z bilan bibliografiyalash deyiladi. Bibliografik axborotni iste’molchiga ma’lum bir vositalar va usullar yordamida yetkazib berish jarayoni bibliografik xizmat deb yuritiladi. Bunda ma’lumot bibliografiya apparatini tashkil etish, spravka-bibliografiya xizmati kо‘rsatish, bibliografik axborotlashtirish va axborot ta’limi nazarda tutiladi.
Bibliografik faoliyatning hamma jarayonlari о‘zaro bog‘liq va bir-birini tо‘ldiradi. Hozirda ularning hammasi axborotga birlamchi ishlov berish, olingan natijalardan samarali va kо‘p marta va kо‘p maqsadli foydalanish, avtomatlashgan texnologiyani qо‘llash muhim ahamiyatga ega.
Bibliografiyalashning obyekti-hujjat yoki uning qismi. Bibliografik axborotni ishlab chiqish jarayoni bir qancha о‘ziga xos xususiyatga va о‘ziga mos vositalar, usullar va yakuniy xulosalarga ega jarayonlar yig‘indisi, u analitik-sintetik ishlovga asoslangan yagona texnologik va ijodiy jarayondir. Bir vaqtning о‘zida bu jarayonda zarur axborot tо‘planadi va unga baho beriladi, olingan ma’lumotlar umumlashtiriladi, tegishli, maqsadga qaratilgan yо‘nalishda va shaklda axborot uzatiladi.
Bibliografik aniqlash- belgilangan mezonlarga kо‘ra hujjatlarni bibliografiyalash obyekti sifatida aniqlash jarayoni.
Bibliografik tanlash - tanlangan materillar orasidan keyingi bibliografik ishlovga mos holda hujjatlarni ajratib olish. Bunda hujjatning ilmiy ahamiyati, axborotga tо‘laligi, obyektivligi, bibliografik axborotga mosligi hisobga olinadi.
Bibliografik qidirish - bibliografik ma’lumotlarga aoslangan axborot qidiruvi. Bu adresli, mavzuli, aniqlovchi, faktik va boshqa xil bо‘lib, zamonaviy axborot resurslarini, bibliografik qо‘llanmalarni, ma’lumotlar bazasi va ma’lumotlar bankini bilishga asoslanadi, hamda ilmiy asoslangan dastur aso-sida olib boriladi. Bibliografik qidiruvning umumiy dasturi о‘ziga xos mantiqiy zanjirni hosil qiladi va maqsadga hamda ilmiy natijalarga erishishga qaratilgan bо‘ladi.