Q. X. Azizov avtomobil yo‘llarida harakat xavfsizligini ta’minlash

yon 
bag‘rida
(4.2b-rasm), 
yon ariqdan tashqarida
(4.2v-rasm), qiyin yo‘l 
sharoitlarida 
yo‘l yoqasida
(4.2g-rasm) rasmlarda ko‘rsatilgan talablarga binoan 
o‘rnatilishi kerak. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.2-rasm. Aholi yashamaydigan joylarda yo‘l belgilarini ko‘ndalang 
kesimda joylashtirish 
0,5

2 м 
0,5 
м 
1,5

2,2
м 
а) 
б) 
б) 
в) 
г) 
0,5

2 
м 
1,5

2,2 м 
0,5

2 
м 
1,5

2,2 м 
min 1,0 
м 
min 2,0 
м. 

---

51 
4.3-rasm.
 
Aholi yashash joylarida yo‘l belgilarini ko‘ndalang 
kesimda joylashtirish. 
Yo‘l belgilarini turlariga qarab ishlatilish joylari 4.1-jadvalda keltirilgan. 
4.1-jadval
Belgilarning 
o‘lcham 
turlari 
Yo‘l belgisining foydalanish joyi 
Aholi yashamaydigan 
punktlarda 
Aholi yashaydigan
punktlarda 
I-kichik 
Bitta harakat polosali yo‘lda 
Mahalliy ahamiyatdagi 
yo‘llarda 

---

52 
II-normal 
Ikkita va uchta harakat polosali 
yo‘llarda 
Magistral
yo‘llarda 
III-katta 
To‘rtta va undan ko‘p polosali 
yo‘llarda va avtomagistrallarda
Tez yurar
yo‘llarda
IV-juda katta 
Avtomagistrallardagi tuzatish ishlari olib borilayotgan 
joylarda va boshqa yo‘llarning xavfli bo‘laklarida ishlatilish 
samaradorligi asoslangan hollarda 
Uchburchak shaklidagi (teng tomonli) yo‘l belgilarini o‘lcham turlariga 
qarab quyidagicha qabul qilinadi (4.2-jadval). 
4.2-jadval
Belgining shakli 
Belgi guruhi 
va tartib raqami 
Belgi turi 
A, mm 
1.1, 1.2, 1.5-1.7, 
1.9-1.14, 1.16, 
1.20-1.22, 1.24-1.30, 2.3, 2.4 
I 
II 
III 
700 
900 
1200 
1.8, 1.15, 1.17-1.19, 1.23 
I 
II 
III
700 
900 
1200 
1500 
Aylana shaklidagi belgilarning qiymatlari 4.3-jadvalda keltirilgan. 
4.3-jadval
Belgining shakli 
Belgi guruhi
va tartib raqami 
Belgi turi 
A, mm 
2.6, 3.1-3.9, 3.11-3.16, 
3.18.1-3.19, 103.19, 
3.21-3.23, 3.25-3.31, 
4.1.1-4.4 
I 
II 
III 
600 
700 
900 
3.10, 4.5, 4.6 
II
700 
3.17, 4.7, 4.8 
II 
III 
700 
900 
3.20, 3.24 
I 
II 
III 
IV 
600 
700 
900 
1200 
Ogohlantiruvchi to‘g‘ri to‘rtburchakli belgilarning o‘lchamlari 4.4-jadvalda 
keltirilgan.
А 
R=45 
60
0 
D 

---

53 
4.4-jadval 
 
Belgining shakli 
Belgi guruhi
va tartib raqami 
Belgi
turi 
N, mm 
V, mm 
V 
1.31.1, 1.31.2 
II 
III 
500 
700 
2250 
3150 
1.31.3 
II 
III 
500 
700 
3000 
4200 
Kvadrat formadagi belgilarning o‘lchamlari 4.5-jadvalda keltirilgan. 
4.5-jadval
Belgining shakli 
Belgi guruhi
va tartib raqami
Belgi turi 
V, mm 
2.1; 2.2; 2.7; 5.5; 5.6; 5.15-
5.16.2; 5.18-5.19.3; 7.13 
I 
II 
III 
600 
700 
900 
5.8.2-5.8.6; 5.9-5.11.2; 
7.1.2 
II
III 
700 
900 
5.17.1-5.17.4 
I 
II
600 
700 
 
4.2 
.
YO‘L BELGI CHIZIQLARI, TURLARI, AHAMIYATI VA ULARNI 
CHIZISHDA FOYDALANILADIGAN MATERIALLAR.
 
Tayanch so‘zlar va iboralar: yo‘l belgi chiziqlari; gorizontal; vertikal; nur 
qaytaruvchi elementlar; termoplastlar; tabiiy oq toshlar; farfor siniqlari; metal 
knopkalar. 
Yo‘l belgi chiziqlarini yo‘l sharoitlarining o‘zgarishiga qarab ishlatish 
qoidalari «Texnicheskie sredstva organizatsii dorojnogo dvijeniya», ularning 
elementlariga qo‘yiladigan talablar esa «Dorojnaya razmetka»da keltirilgan. 
Harakatning tartibini belgilovchi yo‘l belgi chiziqlariga yo‘lning qatnov 
qismiga, to‘siqlarga va boshqa yo‘l inshootlariga tushiriladigan chiziqlar, 
yozuvlar va har xil belgilar kiradi. 
Avtomobil yo‘llarida harakatni tashkil qilishning samarali usullaridan biri 
yo‘l belgi chiziqlarini ishlatishdir. Yo‘l belgi chiziqlarini ishlatish yo‘l-transport 
hodisalari sonining 30-50% kamayishiga olib keladi. 
В 
В 
R 
45 
Н 

---

54 
Ishlatilish vazifasi bo‘yicha yo‘l belgi chiziqlari yo‘l belgilariga ko‘pincha 
mos keladi. Lekin ko‘pchilik hollarda yo‘l belgi chiziqlari bir qator afzalliklarga 
ega. Yo‘l belgi chiziqlari haydovchilarni yon atrofga qaratib chalg‘itmasdan, 
nigohini yo‘lning qatnov qismiga qaratgan holda ko‘rsatmalar beradi, shuning 
bilan birgalikda, ular haydovchiga yo‘l 
belgilariga nisbatan uzoq muddat 
mobaynida 
ta’sir qiladi. Yo‘l belgi chiziqlarining kamchiligiga tez yedirilish, iflos 
va qor tagidan ko‘rinmaslikni ko‘rsatish mumkin. 
Yo‘l belgi chiziqlari ikki guruhga bo‘linadi: