Multisim dasturida turli qiyinchilikdagi sxemalarni yig’ish va modellashtirish

Multisim dasturida turli qiyinchilikdagi sxemalarni yig’ish va
modellashtirish
Multisim komponentlar ibazasiga passiv elementlar, tranzistorlar, boshqariladigan energiya manbalari, boshqariladigan kalitlar, gibrid elementlar, indikatorlar, mantiqiy elementlar, trigger qurilmalari, raqamli va analogli elementlar, maxsus kombinatsion sxemalar mavjud.
Faol elementlar modellari ideal va real holatlarda berilgan. O’lchashlarni olib borish uchun ampermetr, voltmetr, osillograf, multimetr, Bode-plotter (sxemalarni chastota xarakteristikalarini grafik tasvirlagich), funktsional generator, mantiqiy analizator, mantiqiy o’zgartirgich kabi asboblar mavjud.
Multisim sxema tahlili o’zgarmas va o’zgaruvchan tokda amalga oshirilishi mumkin.
Multisim dasturi turli murakkabliklardagi sxemalarni quyidagi harakatlar yordamida yig’ish imkonini beradi:

1. 
   elementlar bazasidan o’lchov asboblari va elementlarni tanlash;
   
2. 
   elementlarni ishchi oynaning istalgan joyiga olib borish;
   
3. 
   elementni yoki elementlar guruhini muntazam 90 gradusga burish;
   
4. 
   elementlar va elementlar to’plami yoki sxemani ko’chirib olish, o`rnatish va o’chirish;
   
5. 
   o’tkazgichlar rangini o’zgartirish;
   
6. 
   bir vaqtning o’zida bir qancha o’lchov asboblarini ulash;
   
7. 
   elementlar parametrlarini keng diapazonda o’zgartirish ;
   

Barcha amallar sichqoncha va klaviatura yordamida amalga oshiriladi.
Multisim dasturi oynasi ikki qismga ajratilgan: bular komponentlar paneli va komponentlar maydoni.

1.15-rasm. Multisim dasturi ko’rinishi.
Multisim dasturida sxema yig’ishni 2 bosqichda olib borish mumkin:

1. 
   bosqich. Asboblar panelidan elementlarni ishchi sohaga o’tkazish va ularni joylashtirish. Buning uchun element tasvirining ustida sichqonchaning chap tugmasi bosiladi va zarur element ishchi sohaga surib o’tkaziladi.
   
2. 
   bosqich. Elementlarni o’zaro ulash. Buning uchun:
   

• 
  Sichqonchaning kursori elementning chiqishiga kontaktning qora nuqtasi paydo bo’ladigan qilib yaqinlashtiriladi;
  

• 
  Sichqonchaning chap tugmasi bosiladi va bosilgan holatda bog`lanish hosil qilinishi kerak bo’lgan elementning chiqishida qora nuqta hosil bo’lguncha suriladi;
  

• 
  Sichqonchaning chap tugmasi qo’yib yuboriladi.
  

3.