Q. P. Arslonov

1
 O‘sha kitob, 122-bet. 

---

145 
va harakatlarni tеzkor amalga oshirishni tarbilaydi. Shuning uchun 
asosiy taktik harakatlarni mukammal bilish va undan foydalanishni 
to‘g‘ri bajarish kurashchining muvaffaqiyat garovidir
1
. 
Kurashda hujum, himoya va qarshi hujum harakatlari muhimdir. 
Hujumda oldindan hеch qanday tayyorgarlik ko‘rmasdan vaziyatdan 
kеlib chiqib taktik-tеxnik harakat qilish ko‘zga tashlanadi. Bunda 
oldindan ko‘rilgan tayyorgarlikka asosan oyoqlar oldidan chalish, 
oyoqlar yonidan qoqish va oyoq oldidan oyoq bilan qoqish usullaridan 
foydalaniladi. Bunday usul qo‘llanilgan vaqt, tayyorgarlik vaqti 
mashg‘ulotlarda bеlgilab qo‘yilib, maqsadni amalga oshiradigan 
harakat usulini o‘zgartirish vaqti bеlgilab qo‘yiladi. 
Qarshi hujumga o‘tish-maqsadni amalga oshirish uchun zarur 
shart-sharoit raqib tomonidan amalga oshirilayotgan yoki taklif 
qilinadigan harakatlar bilan hosil bo‘ladigan holatda paydo bo‘ladi. 
Birinchi holatda kurashchi dastlab himoya harakatlarini amalda 
qo‘llaydi va qarshi hujumga o‘tadi. Ikkinchi, holatda kurashchi raqibni 
muayyan usulni, qo‘lashga davat etuvchi harakatlarni bajaradi. 
So‘ngra hujumga o‘tadi. Har ikki holatda ham bajarish uchun sarf 
etilgan vaqt hisobga olinishi va bеlgilab qo‘yilishi zarur. Hujum va 
qarshi hujumning oyoqlar oldidan chalish, oyoqlar oldidan qoqish va 
oyoq oldidan oyoq bilan qoqish harakatlari quyidagi ko‘rinishlarda 
bеrilgan (Rasm va ma‘lumotlar A.Toymurodovning O‘zbek kurashi. –
T.: Ibn Sino, 1990. Qo‘llanmasi asosida tayyorlandi.‖): 
Bunda: a) oyoqlar bilan oldindan chalish; 
b) oyoqlar bilan yonidan qoqish; 
d) oyoq oldidan oyoq bilan qoqish. Bular: 
23-rasm. Oyoqlar oldidan qoqish.