Психология юнон тилидан таржима қилинганда – таълимот, жон билим тўғрисида (“psyche” – жон, руҳ ва “logos” – таълимот, илм) деган маънони англатади

Психология юнон тилидан таржима қилинганда – таълимот, жон билим тўғрисида (“psyche” – жон, руҳ ва “logos” – таълимот, илм) деган маънони англатади.
Бу фан энг аввало инсон ва инсонларнинг турли хил ижтимоий гуруҳларининг психик ҳаёти ҳамда фаолияти қонуниятлари тўғрисидаги фандир. Психология фан сифатида психиканинг қонуниятларини ва механизмини, далилларини ўрганади.
Психика – бу инсон руҳиятининг шундай ҳолатики, у ташқи оламни (ички руҳий оламни ҳам) онгли тарзда акс этишимизни, яъни билишимиз, англашимизни таъминлайди.
Психологиянинг предмети аниқ бир шахс, унинг жамиятдаги хулқ-атвори ва турли ички кечинмалари, хулқ-атвори ва фаолиятларининг ўзига хос тарзда онг томонидан акс эттирилишидир, деб таърифлаш мумкин.
Психологиянинг объекти бўлиб нафақат одамлар, инсонлар, балки олий ривожланишга эга ҳайвонлар ҳам хизмат қилади, уларнинг психик ҳаётини психологиянинг тармоқларидан зоопсихология ўрганади. Бироқ анъанавий равишда психологиянинг асосий объекти шахсдир.
Шахс ‑ ўз “Мен” ига эга хулқ-атворини назорат қила оладиган, бошқара оладиган ва ўзгаларга ҳам баҳо бера оладиган, мустақил фикрга эга жамиятнинг фаол аъзосидир.
Психология методлари – инсонларнинг ўзига хос психологиясини ўрганиш, психологик маълумотларни йиғиш, таҳлил қилиш ва қайта ишлаш, якуний маълумот олиш услубидир.
Психик тараққиёт қонуниятлари:
Компенцация қонунияти – нисбатан суст ривожланган психик функциялар вазифасининг қисман бошқа функциялар томонидан бажарилиши;
Гетерохронлик қонунияти – психик ривожланиш давомида турли психик функциялар тараққиётининг нотекис кечиши;
Интеграция қонунияти – психик функцияларнинг ўзаро алоқадорликда тараққий этиши;
Сензитивлик қонунияти – психик ривожланишнинг муайян даври маълум психик функциялар ривожланиши учун қулай давр бўлиши;
Кумульятивлик қонунияти – психик ривожланиш давомида психик функциялар ва хусусиятлардаги ўзгаришларнинг тўпланиб бориши.