Pirimqul Qodirovning “Yulduzli tunlar” asarining asliyat matnidagi metaforalar tarjimasi va sintaktik tahlili

Tushirib qoldirish qo’shishga qarama-qarshi bo’lgan hodisadir. Tarjima jarayonida, ko’pincha, ma’nosi jihatidan ortiqcha bo’lgan so’zlar, ya’ni kontekstning ma’nosini buzmagan holda chiqarib tashlanishi mumkin bo’lgan birliklar tushirib qoldiriladi. Asl matndagi bunday so’zlar ma’nolarini tarjima matnidan ularsiz ham tushunib olish mumkin.2 Quyidagi misollarga nazar solamiz: “It is 2 o’clock” – “Soat 2”, “It is spring” – “Bahor”, “Hello, do you hear me? Are you listening?” – “Salom, meni eshityapsizmi?”. Xulosa o’rnida keltirish mumkinki, tarjimaning leksik muammolarini yuqorida ko’rib chiqilgan transformatsiya turlari yordamida hal etish mumkin. Qaysi transformatsiya usuli qayerda qo’l kelishini belgilash tarjimonning mahorati va tajribasiga bog’liq. Tarjimon ikki tilni mukammal bilishi bilan bir qatorda uning barcha sohalaridan xabardor bo’lishi juda muhim. So’z tanlashda uslub va janrning xususi yatlarini, imkoniyatlarini hisobga olish yaxshi natija beradi.

Pirimqul Qodirovning “Yulduzli tunlar” asaridan
(Hirot Dovuldan oldingi osudalik)

1. 
   Ko’chingizni olib mening qalamrovimdan chiqib keting.
   

Translation: Get out of my residence.
Izoh: Asliyat matnining ushbu parchasida tarjimon ingliz tiliga tarjima qilganda tushurib qoldirish (omission) usulidan foydalangan. Ya’ni ushbu gapdagi “ko’chingizni olib” birikmasi tarjima qilinganda tushurib qoldirilgan.

2. 
   Xirotdan uzoqlashganlari sari go’zallik va nafosat nuriga yo’g’irilgan iliq tuyg'ular õrnini Xindukush toğining baxaybat qoyalari va uning sovuq muzlariga õxshaydigan xavotirliklar egallay boshladi.
   

Translation: As they moved away from Khirot, warm feelings began to be replaced by disquiets similar to the monoliths and frost ice of the Hindukush mountain.
Izoh: Asliyat matnining ushbu parchasida tarjimon ingliz tiliga tarjima qilganda tushurib qoldirish (omission) usulidan foydalangan. Ya’ni ushbu gapdagi “go’zallik va nafosat nuriga yo’g’irilgan” birikmasi tarjimada tushurib qoldirilgan.

3.