Personalni

2.2. Personalning professional malaka tartibi
Korxonadagi tashkiliy tuzilish va tashkiliy madaniyat
Tashkiliy maqsadlarga erishish korxona va tashkilot 
xodimlari bo‘lgan kishilarning birgalikda ishlashini nazarda 
tutadi. Har bir korxona va tashkilot, u xoh mas’uliyati 
cheklangan va bor-yo‘g‘i besh kishi ishlaydigan shirkat bo‘lsin, 
xoh o‘n minglab xodimlari bor universitet bo‘lsin, mazkur o‘zaro 
harakatni muvofiqlashtirishga, muayyan ichki tartib o‘rnatilgan 
bo‘lishiga ehtiyoj sezadi. Mazkur tartib tashkiliy tuzilish va 
tashkiliy madaniyat shaklida namoyon bo‘ladi.
Tashkiliy tuzilish tashkilot xodimlari bajaradigan vazifalar 
o‘rtasidagi nisbatni (o‘zaro bo‘ysunishni) belgilab beradi. 
Tashkiliy tuzilish mehnat taqsimoti, ixtisoslashgan bo‘linmalar 
tashkil etilishi, lavozimlar pog‘onasi (iyerarxiyasi), tashkilot 
ichidagi tadbirlar shakllarida namoyon bo‘ladi va samarali 
tashkil etishning zarur jihati hisoblanadi, chunki unga ichki 
barqarorlik bag‘ishlaydi va resurslardan foydalanishda muayyan 
tartibga erishish imkonini beradi.
Tashkiliy tuzilish deganda, avvalo, an’anaviy ravishda 
mehnat taqsimotiga asos qilib olingan tamoyil tushuniladi. 
Ayrim tashkilotlar vazifalarning funksional bo‘linmalar o‘rtasida 
taqsimlanishi tamoyili bo‘yicha tuzilgan, bunda har bir bo‘linma 
faoliyatining biror yo‘nalishiga — ishlab chiqarishga, moliyaga, 
xarid qilishga, personalga javobgardir. Bunday tashkil etish 
funksional tashkil etish 
deyiladi, (2.8-chizmaga qarang).
Tashkiliy tuzilishning boshqa xili mahsulotlar bo‘yicha 
tuzilish deyiladi, chunki mehnat taqsimotiga ishlab chiqariladigan 
mahsulot yoki ko‘rsatiladigan xizmatlar — sovutkichlar ishlab 
chiqarish bo‘limi, kir yuvish mashinalari ishlab chiqarish bo‘limi 
va hokazolar asos qilib olinadi, (2.9-chizmaga qarang).

---

156
2.8-chizma.