Педиатрия ва болалар гигиенаси

Заҳарланишда биринчи ёрдам ко`рсатиш

Заҳарланиш билан бог`лиқ ҳар қандай шошилинч вазиятда биринчи ёрдам ко`рсатишнинг асосий қоидаларига амал қилинади.
Жабрланувчидан ёки гувоҳлардан қандай турдаги заҳарловчи модда қабул қилингани, қанча қабул қилингани ва қанча вақт о`тгани со`раб-суриштирилади. Агар заҳарли модда тури номаълум бо`лса, тиббий експертиза қилиш учун қусуқ массасидан озроқ олинади.

Оғиз орқали заҳарланишда биринчи ёрдам ко`рсатиш

Бир литр қайнатилган ва хона ҳароратигача совитилган сув беморга ичирилади ва бармоқни ог`зига тиқиб, қайт қилдирилади. Агар жабрланувчи беҳуш, тортишиб турган, ҳомиладор аёл бо`лса, о`ювчи модда (кислота ёки ишқор) ёхуд таркибида нефт бо`лган маҳсулот (керосин ёки бензин) ютган, юрак хасталиги бо`лса, уни қайт қилдириб бо`лмайди.
Қайт қилдирганда ютилган заҳарли модданинг фақат бир қисми организмдан чиқади, шунинг учун қайт қилганидан кейин заҳарли модданинг ошқозондаги концентрациясини камайтириш учун жабрланувчига 5-6 стакан сув ичириб, зарур ҳолатларда яна қайт қилдирилади ва зудлик билан тез ёрдам чақирилади.

Нафас йўлидан кирадиган газсимон токсинлар билан заҳарланишда биринчи ёрдам ко`рсатиш

Жабрланувчини газ ёки буг` таъсиридан ҳимоя қилиш учун уни очиқ ҳавога олиб чиқиб, тез ёрдам чақириш зарур. Нафас ё`ллари, нафас олиши ва томир уришини кузатиб туринг ва зарур бо`лса, биринчи ёрдам ко`рсатилади. Тез ёрдам етиб келгунича жабрланувчига қулай тарзда жойлашиб олишда ёрдам бериш керак. Тери қопламаси орқали заҳарланишда биринчи ёрдам ко`рсатиш
Заҳарли модда билан ифлосланган кийимни ечиб олиб, ювилмагунича уларга тегмасликка ҳаракат қилиш керак. Жароҳат, масалан, куйган жой бо`лса, тоза ёки стерилланган қо`лбог`лам қо`йилади.
Терида тошма ёки пуфакчалар пайдо бо`лса, зарарланган жойни қичишини камайтириш учун, ичимлик содаси еритмаси билан 20 минут давомида ювилади. Агар жабрланувчининг аҳволи ёмонлашса ёки анча жойи зарарланган бо`лса, врачга мурожаат қилиш керак.

Терини заҳарли о`симликлар тегишидан еҳтиёт қилиш, ҳимоя қо`лқопи кийиб, зарарланган жойларни дарҳол совунлаб ювиб ташлаш, қуруқ кимёвий моддаларни артиб ташлаш, тери қопламасига зарар етказмасликка ҳаракат қилиш, кимёвий моддалар ко`зга ва терига тушишидан еҳтиёт бо`лиш лозим.