Pedagogik texnologiya: mazmuni va mohiyati

Umumpedagogik tamoyillar 
ilmiylik; 
izchillik; 
sistemalilik; 
ijtimoiy-
g‘oyaviylik;
 
ko‘rgazmalilik;
 
ta'lim-tarbiya birligi; 
nazariyaning amaliyot bilan bog‘liqligi;
 
 
insonparvarlik; 
ta'lim-
tarbiyaning o‘quvchilar yosh 
psixologik xususiyatlariga mosligi; 
-
бола шахсини ҳурмат қилиш;
 
-
педагогик ҳамкорлик;
 
-
коммуникативлик;
 
-
фанлараро алоқадорлик;
 
-
интерфаол 
шакл, 
метод 
яхлитлиги, устуворлиги.
 
 

---

245 
samaradorligi asosida; 
oʻ
quv materiallarini metodik va didaktik rekonstruksiyalash 
asosida; tabiatan monandlik, muqobillik texnologiyalari; mualliflik maktabining 
yagona texnologiyasi). 
11.
Tahsil oluvchilar toifasi b
oʻyicha (ommaviy texnologiya, olg‘a
odimlovchi ta’lim, toʻ
ldirvchi, 
oʻ
zlashtirmovchilar bilan ishlash texnologiyalari, 
iqtidorlilar bilan ishlash texnologiyalari). 
Pedagog olimlarning tasnifiga k
oʻra ta’lim
-tarbiya amaliyotda pedagogik 
texnologiyalarning juda k
oʻ
plab turlaridan foydalaniladi. Pedagogik 
texnologiyalardan 
ilmiy-texnik 
resurslar bazasi, 
oʻ
quv fani xarakteri, 
maqsad va vazifalari, mazmuni, 
didaktik 
jarayonning 
mohiyati, 
sub’ektlar imkoniyati, motivatsiyasi, 
muhit va sharoit inobatga olinadi. 
 
Oʻ
quv maqsadlarini texnologik 
loyihalash 
Ta’lim 
texnologiyasida 
oʻ
quv maqsadlarini loyihalash, uning 
bosqichlari sifatini ta’minlash, ta’lim sub’ektlarini kognitiv jarayonga tayyorlash, 
innovatsion didaktik materiallar yaratish, ta’limni tashkil eti
sh va uning samarali 
natijasini ta’minlash, oʻ
quvchining chuqur bilim, k
oʻ
nikma va malaka egallashiga 
erishishga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun ta’lim texnologiyasi tarkibiy 
tuzilmasining izchilligi, muhim ahamiyatga egadir. K.Ishmatovning tasnifiga k
oʻ
ra u 
quyidagi tarkibiy qirralardan iboratdir. 
-
oʻ
quv maqsadlarini ketma-ketlik qatorini ishlab chiqish yoki pedagogik 
maqsadlar taksanomiyasi tizimini yaratish; 
-
oʻ
quv maqsadlarini nazorat topshiriqlariga aylantirish; 
-
maqsadlarga erishish y
oʻ
llarini q
oʻ
llash; 
-
korreksiya (tuzatish); 
1956 yilda YuNeSKO tomonidan 
B.Blum taksanomiyasining 40 yilligi 
halqaro miqiyosda nishonlandi. Butun 
dunyo 
pedagog-psixolog 
olimlari 
tomonidan yana qator taksanomiyalar 
ishlab chiqilgan bo‘lib, amal
iyotda fvqat 
B.Blum taksanomiyasidan foydalaniladi. 
B.Blum taksanomiyasi o‘qituvchi 
uchun uchta sohada yordam beradi
. 
1. Kognitiv (bilishga oid) soha. 
2. Affektiv (hissiyotli-qadriyatli) soha. 
3. Psixomotor (xarakatga oid) soh 

---

246 
-
natijani baholash;
58
Taksanomiya (grekcha-tartib bilan joylashish) asosan biologiya fanida 
ob’ektlarni tabiiy oʻzaro bog‘liqligiga asoslanib, tobora murakkablashib boradigan 
ketma-
ketlikda turkumlash, sistemalashtirish degan ma’noda ishlatilib kelinadi. 
Aynan shu mazmundan kelib chiqqan holda pedagogika fanlari turkumida ham 
taksanomiya atamasi ta’lim maqsadlarini turkumlash, sistemalashtirish va ularning 
ketma-
ketligini ta’minlash maqsadida ishlatiladi. 
Ta’lim maqsadlarini turkumlash muammosi ilk bor AQSH psixolog olimi 
B.Blum tomonidan 1956 yil