289
юксалтириш, ўз касбининг аҳамиятини англаган ҳолда дунѐ меҳнат бозорида ўз
ўрнини топишга интилиш дея таърифлашимиз мумкин.
Замонавий олий таълим тизимида фаолият юритадиган профессор-
ўқитувчи ўз фанини ўқитишда нафақат компетентли бўлиши керак, балки энг
замонавий ўқув, таълим усуллари ва технологияларини чуқур ўзлаштирган,
улардан фаолияти жараѐнида самарали ва мақсадли фойдалана оладиган
бўлиши ҳам керак. Афсуски, бугунги кунда ватанимизнинг турли олий таълим
масканларида ўз соҳасини чуқур билмайдиган, амалиѐтдаги ишлаб чиқариш
жараѐнлари ҳақида юзаки тасаввургагина эга бўлган, ўзи дарс жараѐнида
ўқитаѐтган техник ускуна ѐки технологияни қандай
ишлатишни билмайдиган,
лекин бу ҳақда талабаларга бемалол дарс бериб юрган педагоглар ҳам борлиги
жуда ачинарли ҳолат.
Бугунги кунда барча соҳаларда бўлгани каби педагогика соҳасида ҳам
бир қатор муаммолар тўпланиб қолган. Тор йўналишдаги, айниқса кино ва
телевидение, монтаж, махсус эффектлар, 2D ва 3D графика ва анимация,
мусиқа, рангтасвир соҳалари бўйича мутаҳассислик фанларини ўқитиш учун
ѐш педагог кадрларнинг етишмаслиги ана шундай муаммоларнинг энг
жиддийларидан бири деб ҳисоблашимиз мумкин.
Бугунги кунда ватанимиз олий таълим тизимида мавжуд бўлган малакали
педагог кадрлар етишмовчилиги масаласининг юзага келишига комплекс
муаммоли факторлар сабаб бўлган.
Айни кунларда энг оғриқли бўлиб турган
масалалардан бири айрим
ҳолларда муайян лавозимга компетенли бўлмаган шахсларнинг ушбу
вазифаларга тайинланаѐтганлигидир. Бу профессор-ўқитувчи ѐки раҳбар ҳодим
бўлсин, соҳа ҳақида етарли билим ва малакага эга бўлмасдан туриб жуда
масъулиятли лавозимларда фаолият юритмоқдалар.
Олий таълим масканларида нисбатан янги таълим йўналишлари бўйича
ўқитиладиган мутаҳассислик фанларидан дарс беришда ушбу соҳани
тушунмайдиган ўқитувчиларга ҳам дарслар ишониб топширилмоқда. Тўғри, бу
муаммоларни бартараф этиш учун вақт керак. Қолаверса, янги ташкил этилган
таълим йўналишлари бўйича, айниқса 3D графика, анимация, монтаж,
операторлик, рақамли технологиялар каби фанлардан дарс берадиган
педагоглар кўчада қалашиб ѐтгани йўқ.
Соҳа корхоналарида фаолият юритадиган етук мутахассисларни
педагоглик фаолиятига жалб этишда ҳам муаммолар йиғилиб қолган.
Бугунги
кунда педагоглар олдига қўйилаѐтган вазифалар ва талаблар жуда кўпайиб
кетган. Масалан, олий таълим тизимида фаолият юритадиган педагог ҳодим
аввало илмий даражага эга бўлиши, илмий фаолиятбилан шуғулланиши, чет
тилини ва ахборот технологияларини яхши ўзлаштирган бўлиши, таълим
тизимидаги меъѐрий ва ишчи ҳужжатларни юрита билиши, замонавий таълим
290
методлари ва технологияларини мукаммал билиш ва фаолиятида самарали
қўллай билиши, энг асосийси педагоглик истеъдоди бўлиши зарур. Бу
талабларга ҳамма ҳам мос келавермайди, қолаверса қўйилаѐтган
талабларни
кўрган соҳа мутаҳассиси бундай ―бош оғриқлар‖ни зиммасига олишдан воз
кечиб қўяқолади. Натижада яна ўша биз ―етарли билим ва малакага эга эмас‖
деб баҳолаган профессор-ўқитувчи сифатида ишга олинадилар.
Мутахассислик фанларидан дарсларни ҳар томонлама билимли ва
айниқса шу соҳада бир неча йиллик амалий тажрибага, малакага эга бўлган,
нима ҳақида, қандай технология ҳақида гапираѐтганини, унинг қандай
ишлашини ва қай мақсадларда фойдаланилишини биладиган педагоглар дарс
беришлари шарт. Талабаларга дарс давомида юзаки билим берадиган
компетенциясиз ўқитувчилардан кечиш даври келди, назаримизда.
Юқорида санаб ўтганимиз тор соҳалар бўйича ҳам
аслида етарлича
назарий ва амалий билимларга, малакага ва педагоглик маҳоратига эга бўлган,
ѐш профессор-ўқитувчилар етарлича топилади.
Ватанимизда таълим тизимини ривожлантириш педагогларнинг касбий
малакасини ошириш муаммосини назарий ривожлантириш ва амалий ҳал этиш
билан чамбарчас боғлиқ экан,ҳар бир педагог кадр ўз-ўзини ҳар томонлама
ривожлантиришга уриниши, ўз соҳасини нафақат назарий балки амалий
томондан ҳам чуқур билишга интилмоғи, ўз соҳаси бўйича ишлаб чиқариш
жараѐни билан шуғулланиб туриши, ундаги ютуқ ва камчиликлар ҳақида
билиш, билим беришнинг янги йўлларини ўзлаштираолиши керак.
Бу муаммоларни ҳал этиш учун аввало талабаларни ўқитиш жараѐнларини
бевосита ишлаб чиқариш билан имнтеграция қилиш, бўлғуси педагогларни
магистратура босқичида ўқитишда фақат назария билан, балки бевосита ишлаб
чиқариш билан боғлиқ амалий тадқиқотларга йўналтириш, ѐш педагоглар
доимий ўз устиларида ишлашлари учун ОТМ ҳузурида қисқа муддатли курслар
ташкил қилиш, мотивация учун
мастер-класслар ташкиллаштириш,
малакаларини оширишлари учун шароит яратиб бериш ва буни улардан керак
бўлса талаб қилиш керак, назаримизда.
Do'stlaringiz bilan baham: