Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti “Umumiy tarix” kafedrasi


Mustamlakalarning Angliyadan ajralib chiqishi va "Mustaqillik



Download 1,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/107
Sana12.05.2023
Hajmi1,17 Mb.
#937276
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   107
Bog'liq
Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti

Mustamlakalarning Angliyadan ajralib chiqishi va "Mustaqillik 
deklarasiyasi".
1775-1776 yillarda ayrim muslamlakalar o'zlarini ozod va mustaqil davlat 


24 
deb e'lon qildilar. Kontinental kongressdagi mustamlakalar deputatlarining 
ko'pchiligi inqilobga moyil bo'lgan yangi deputatlar bilan almashtirildi. 1776 yilgi 
ikkinchi kontinental kongressda shtatlar mustaqil davlat sifatida e'tirof etildi.1776 
yil yanvarida Tomas Peynning "Sog'lom fikr" nomli pamfleti 100 ming nusxada 
nashr etildi. Unda muallif mustamlakalarni Angtiyadan ajralib chiqishini asosli 
ekanligini isbotlashga urindi.Mustaqillik deklarasiyasini ishlab chiqish uchun 
komissiya tuzildi. Komissiya tarkibiga Tomas Jefferson, Jon Adams, Bendjamin 
Franklin, Robert Livingston kirdilar. Asosan Jefferson tomonidan tuzilgan "13 ta 
Amerika Qo'shma Shtatlarining yagona deklaratsiyasi"da shunday jumlalar 
mavjud edi:" Barcha odamlar o'zaro teng qilib yaratilgan va ularning barchasi teng 
huquqlarga ega bo'lishi kerak. Bunday huquqlar jumlasiga yashash, ozodlik va 
baxtga inlilish kiradi. Davlatni boshqarish, uni o'zgartirish yoki yo'q qilish bu 
xalqning huquqidir". Tarixda birinchi marta rasmiy hujjatda xalq suvereniteti 
g'oyasi shakllandi va 1776 yil 4 iyulda qabul qilingan deklaratsiya mustaqil 
Amerika Qo'shma Shtatlarini tashkil topganligini e'lon qildi.Deklaratsiyada 
AQSH ning Angliyadan ajralib chiqishining sabablari ham ko'rsatildi. 
"Mustaqillik deklaratsiyasi" ikkinchi kontinental kongressi tomonidan e'lon 
qilingach, butun tun gulxanlar yoqilib, qo'ng'iroqlar jarangladi. Xalq deklarasiyani 
juda jo'shqnlik bilan kutib oldi."Mustaqillik deklaratsiyasi" XVIII asr oxirlaridagi 
fransuz burjua inqilobining "Inson va fuqarolar huquqlari deklaratsiyasi" uchun 
namuna vazifasini o'tadi. XVIII asr deklaratsiyasida inson huquqlarining 
abadiyligi e'lon qilindi. Abadiy huquqlar deganda burjua huquqlari nazarda tutildi. 
O'z davri uchun bu ilg'or va o'ta muhim hujjat edi. Deklaratsiya mustamlakachi 
ekspluatorlarga, feodal munosabalarning qoldiqlariga qarshi kurash e'lon 
qildi.Jefferson tayyorlagan deklaratsiyaning dastlabki matnida qulchilikni tanqid 
qiluvchi punkt mavjud edi, ammo janubdagi quldorlik
mustamlakalarining deputatlari deklaratsiyadagi ushbu punkt qoladigan bo'lsa, 
Angliyaga qarshi urushmaymiz, deb do'qurdilar. Shunday qilib, AQSh da 
qulchilikning bekor qilinishi orqaga suriladi.Ushbu harakatlarning borishi va 
yakunlari shu bo'ldiki AQSH Angliyaga qashi Fransiya (1778), Ispaniya (1779) va 
Gollandiya bilan (1782) harbiy ittifoq tuzdi. Rossiyaning tashabbusi bilan (1780y. 
Deklaratsiyasi) Yevropadagi qator mamlakatlar (Shvetsiya, Germaniya v.b.) 
Angliyaga qarshi kurashni bertaraflik yo'lini tutdilar. 1782 yilga kelib kontinental 
kuchiar to' la galabaga erishdi. Inglizlar Amerikada mag' lub etildi.1783 yilda 
Versalda Angliya va AQSH o'rtasida sulh bitimi imzolandi. Angliya AQSH 
mustaqilligini e'tirof etdi.1775-1783 yillardagi mustaqillik ushun urush ana 
shunday yakun topdi. Shunday qilib, Angliyaning Amerikadagi 13 ta 
mustamlakasi mustaqil yagona respublikaga birlashdi. AQSH tashkil topdi. Ko'p 
yillar mobaynida har bir shtat boshqa shtatga nisbatan o'zini mustaqil deb hisoblab 
keldi. Keyinchalik fuqarolar o'rtasida yagona milliy mushtaraklik vujudga keldi va 
ular o'zlarining kelib chiqishlari, irqlari, millatlaridan qat'iy nazar- "amerikaliklar" 
nomi ostida birlashdilar. Bu federatsiya asosida birlashgan yangi davlat bo'lib, 
o'sha paytda jahonda kichik Shveytsariya Respublikasi mavjud edi, 
xolos.AQSHda fuqarolar toifalari yo' q edi, na dvoryan, na monarx kabi unvonlar 
bo'lmagan. Shuning uchun o'rta tabaqaga mansub fuqaroning o'sishi va 
rivojlanishi uchun bu yerda hech qanday g'ov yo'q edi.1787 yilda Filadelfiyada 
ta'sis konventi (majlis) AQSH Konstitutsiyasini qabul qildi. Konstitutsiyaga 
Prezident boshqaruviga asoslangan hokimiyat qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va 
sud organlaridan iborat qilib tuzildi va uning asosini xalq tashkil qiladi, deb yozib 
qo'yildi. Dunyoning eng demokratik Konstitusiyalaridan biri bolgan bu me'yoriy 
hujjat, 30ga yaqin o'zgartirishlar qilinganiga qaramay hozirgacha AQSHning 
asosiy qonuni vazifasini o'tab kelmoqda.Jorj Vashington AQSHning Prezidenti 


25 
qilib saylandi. Uning safdoshlari Tomas PeynBenjamin Franklin, Tomas 
Jefferson, Samuel Adams, Jeyms Medisonlar AQSH davlatini tashkil etish, uni 
idora qilish an'analariga asos soldilar. 

Download 1,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish