Jinoyat qonunining vaqt bo‘yicha amal qilishi deganda nima tushuniladi? Moddiy tarkibli, formal tarkibli jinoyatlarni ta’riflab bering

Javobgarlikdan ozod qilish va uning turlarining jinoyat-
huquqiy ahamiyatini bayon eting
. 
Jinoiy javobgarlikdan ozod qilish – jinoyat sodir etgan shaxsni qonunda 
belgilangan asoslar mavjud bo‘lganda sodir etilgan qilmishining huquqiy 
oqibatlaridan ozod etishdir. O‘zbekiston Respublikasi jinoyat qonunida 
javobgarlikdan ozod qilishning quyidagi turlari mavjud: 
•
javobgarlikka tortish 
muddatining o‘tib ketganligi munosabati bilan jinoyat uchun javobgarlikdan ozod 
qilish (64-modda); 
•
qilmish yoki shaxs ijtimoiy xavfliligini yo‘qotganligi 
munosabati bilan javobgarlikdan ozod qilish (65-modda); 
•
aybdor o‘z qilmishiga 
amalda pushaymon bo‘lganligi munosabati bilan javobgarlikdan ozod qilish (66-
modda); 
•
yarashilganligi munosabati bilan jinoiy javobgarlikdan ozod qilish (661 
-modda); 
•
kasallik tufayli javobgarlikdan ozod qilish (67-modda); 
•
amnistiya akti 
asosida javobgarlikdan ozod qilish (68-modda). Ushbu javobgarlikdan ozod 
qilishning turlari jinoyat sodir etgan voyaga yetgan va voyaga yetmagan (13–
18yosh) shaxslarga nisbatan qo‘llanilishi mumkin. Bundan tashqari, voyaga 
yetmagan shaxslarga nisbatan majburlov choralarini qo‘llagan holda 
javobgarlikdan ozod qilish mumkin Javobgarlikdan ozod qilish reabilitatsiya 
qilish, ya’ni oqlash hisoblanmaydi. Bunda shaxsning qilmishida jinoyat tarkibining 
barcha elementlari mavjud bo‘lib, shaxsdagi ijobiy o‘zgarishlar, kasalligi, 
muddatning o‘tishi va qonun chiqaruvchi yoki vakolatli davlat organining huquqiy 
akti asosida rag‘batlantiriladi. Ammo, jinoiy javobgarlikdan ozod qilingan shaxs 
fuqaroviy–huquqiy majburiyatlardan ozod bo‘lmaydi. Undan jinoyat oqibatida 
yetkazilgan zarar va boshqa to‘lovlar undirilishi mumkin. 
28.
 
Javobgarlikka tortish muddatining o‘tib ketganligi munosabati