Moliyaviy hisobot auditi

5.3.Moliyaviy natijalarning shakllanishi va foydadan foydalanish auditi. 

---

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
70 
Moliyaviy natijalar va foydadan foydalanish auditining maqsadi hisobda va hisobotlarda 
korxona foyda (daromadlari) va zararlarining ishonchli aks ettirilganligini sof foydani taqsimlash 
va undan foydalanishning qonuniyligini aniqlash hisoblanadi. 
Moliyaviy natijalar shakllanishi va foydadan foydalanishning to’g’riligini tekshirish 
davomida auditor quyidagi masalalarni hal qilishi lozim: 
-
mahsulotlar, asosiy vositalar va boshqa mulklar realizatsiyasidan foyda (zarar)ni hisobda 
to’g’ri aniqlanganligi va aks ettirilganligini aniqlash; 
-
hisob siyosati bo’yicha buyruqda mahsulot (ish, xizmat) realizatsiyasidan tushumni 
aniqlash usuli ko’rsatilganligi; 
-
mahsulotlar realizatsiyasidan haqiqiy foydani buxgalteriya hisobi schetlarida 
belgilanishining to’g’riligi va aks ettirilganligining qonuniyligi; 
-
korxonaning asosiy fondi va boshqa mulklari realizatsiyasidan foydani aniqlashning 
to’g’riligi; 
-
mulklarni ijaraga berishdan natijalarning hisobda aks ettirilishining to’g’riligi; 
-
9900, 8700, 9700, 9800 v.b. schetlar bo’yicha analitik va sintetik hisob yuritilishining 
to’g’riligi; 
-
moliyaviy faoliyatning boshqa daromad va xarajatlar hisobi to’g’riligini tahlil qilish; 
-
turli xil soliqlar va yig’imlar to’lovi uchun foydadan foydalanishning to’g’riligini 
tekshirish; 
-
dividend to’lovlari uchun sof foydadan foydalanishning qonuniyligi va to’g’riligini 
tekshirish; 
Tekshiruvning ushbu bosqichida auditor asosiy e’tiborni tarkibiga quyidagilar kiradigan 
asosiy faoliyatdan boshqa daromadlarning tahliliga qaratishi kerak: 
1.
Asosiy vositalar realizatsiyasi va boshqa chiqib ketishidan foyda; 
2.
Boshqa aktivlar realizatsiyasi va boshqa chiqib ketishidan foyda; 
3.
Hisobot yilida aniqlangan o’tgan yillar foydasi; 
4.
Xo’jalik shartnomasini buzganlik uchun solingan jazo jarimalari, penyalar, neustoykalar va 
boshqa sanksiyalar; 
5.
Renta daromadi, keltirilgan zararlarni qoplash daromadlari; 
6.
Yordamchi xizmatlardan daromadlar; 
7.
Kreditorlik va deponent qarzlarini hisobdan chiqarishdan daromadlar; 
8.
TMZni baholagunga qadar; 
9.
Qaytarilmaydigan moliyaviy yordam; 
10.
Boshqa operatsiyalar daromadlari. 
Ayditor moliyaviy faoliyat bo’yicha daromadlar va xarajatlar shakllanishi to’g’riligini 
tekshiradi. 
Moliyaviy faoliyat bo’yicha daromadlar tarkibiga quyidagilar kiradi: 
1.
Kapital royalty transfertidan daromadlar; 
2.
Dividentlar ko’rinishidagi daromadlar; 
3.
Foizlar ko’rinishidagi daromadlar; 
4.
Kurs farqlaridan daromadlar (ijobiy); 
5.
Mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan daromadlar; 
6.
Qimmatli qog’ozlarga qo’yolgan mablag’larni qayta baholashdan daromadlar; 
7.
Moliyaviy faoliyatdan boshqa daromadlar. 
Moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlar tarkibiga quyidagilar kiradi: 
1.
Foizlar ko’rinishidagi xarajatlar. 
2.
Kurs farqlaridan zararlar. 
3.
Qimmatli qog’ozlar chiqarish va tarqatishdan xarajatlar. 
4.
Moliyaviy faoliyat bo’yicha boshqa xarajatlar. 

---