MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY TAMOYILLARI 61
auditor imzosi.
9-jadval
Auditorlik xulosasi elementlari bo’yicha xalqaro va milliy stanlartlar qiyosiy tahlili №70 AFMS “Auditorlik hisoboti va moliyaviy hisobot to’g’risida auditorlik xulosasi” №700 AXS “Moliyaviy hisobot bo’yicha auditorlik hisoboti (xulosasi)” Elementlari: -nomi; -adresat; -kirish qismi; -tahlil qismi; -yakuniy qism; -auditorlik xulosasini berish sanasi; -auditorlik tashkilotining manzili; -auditorlik tashkiloti rahbari va auditorlarning imzolari. Elementlari:
-nomi;
-adresat;
-kirish qismi (audit qilingan hisobot;
sub’ekt va auditor mas’uliyati);
-ish xajmi (AXSga yoki milliy
standartga);
-xulosa qismi;
-sana;
-auditor imzosi.
Auditorlik hisobotining shakli va mazmuni bir xillik bo’lishiga rioya qilish lozim, chunki
bu ushbu hisobot o’quvchilar (foydalanuvchilar)ning tushunishiga va g’ayriodatiy vaziyatlar
vujudga kelganda ularni solishtirishga yordam beradi. Auditorlik hisoboti kelishuv shartlari va
mahalliy me’yoriy xujjatlar talablariga muvofiq tegishli ravishda oluvchiga yo’llanishi lozim.
Auditorlik hisobot audit o’tkazilgan, jumladan, moliyaviy hisobotda aks etilgan sana va
davr bilan birgalikda sub’ektning moliyaviy hisobotini ko’rsatishi lozim. Hisobotda moliyaviy
hisobot uchun mas’uliyat sub’ekt raxbariyati zimmasida ekanligi hamda audit o’tkazilishi
asosida moliyaviy hisobot bo’yicha fikr bildirilganligi uchun mas’uliyat auditor zimmasida
ekanlgi to’g’risida ariza bayon etiladi.
Auditorlik hisoboti audit AXSga yoki tegishli milliy standartlarga yoki amaliyotga
muvofiq o’tkazilganligini ko’rsatish yo’li bilan auditning ko’lamini yoritishi lozim. “Ko’lam”
atamasi auditorga ushbu vaziyatlarda kerakli bo’lgan auditorlik muolajalarini bajarish uchun
imkoniyatlarni taqdim etishga taalluqli.bunday tasdiq foydalanuvchida audit belgilangan
standartlar yoki qabul qilingan amaliyotiga muvofiq o’tkazilganligiga ishonch xosil qilish uchun
kerak.
Auditorlik hisoboti moliyaviy hisobotni taqdim etish bo’yicha kontseptual asosga muvofiq
xaqiqiy va ishonchli aks etilganligi (yoki barcha muhim javxalar bo’yicha ishonchli taqdim
etilgan) hamda, o’rinli bo’lgan joyda, moliyaviy hisobot qonunchilik talablriga muvofiqligi
to’g’risida auditorning fikrini aniq bayon etishi lozim.
Auditor hisobotga audit yakunlangan paytda sanani qo’yishi lozim. Bu foydalanuvchilarga
auditor unga ma’lum bo’lgan va ushbu sanaga qadar sodir etilgan va moliyaviy hisobotga hamda
auditorlik hisobotiga ta’sir ko’rsatadigan hodisalar va operatsiyalarni ko’rib chiqqanligi haqida
xabar beradi.
Auditorlik hisoboti ikki nusxada tuziladi va uning bir nusxasi buyurtmachiga, ikkinchi
nusxasi auditorlik tashkilotida qoladi. Auditorlik tashkilotida qoladigan nusxaning oxirida
auditorlik tekshiruvini buyurgan tashkilot rahbari va bosh buxgalterning auditor hisoboti bilan
tanishganligi va uning bir nusxasini olganligi to’g’risida tilxat yoziladi va imzolanadi.
Auditorlik xulosasi kamida uch nusxada tuziladi. Auditorlik xulosasiga korxonaning
auditorlik tekshiruvi materiallari asosida tuzilgan buxgalteriya balansi va moliyaviy natijalari
to’g’risidagi hisoboti ilova qilinadi. Auditorlik xulosasiga ilova qilingan ushbu xujjatlar ham
auditor va auditorlik tashkiloti raxbari tomonidan imzolanishi, auditorlik tashkilotining muxri
bilan tasdiqlanishi lozim. Majburiy auditorlik xulosasining bir nusxasini davlat soliq idorasiga
qonun xujjatlariga muvofiq taqdim etishlari va qayd ettirishlari lozim.