Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (III- qism) 
Alisher Navoiy 
48 
http://ziyonet.uz/ 
Har tomoniga oliy darajada masjid qurilgan; uning ziynatini aql hech narsaga taqqoslay 
olmaydi. Uning buyukligi baland osmonnikicha, osmon emas, Masjidi Aqsonikicha . 
Uning shamdonlari kaptarlarga xilvat uya; kaptarlar unda Jabraildek oʻtiradilar. Bu 
masjidlarga toat-ibodat qiluvchilar toʻplanishgan; bujamoat malaklar toʻdasini eslatadi. 
Bunda har kun besh marta cheksiz gʻulgʻula yuz beradi. Bu - gʻulgʻula emas, Muhammad 
paygʻambarning dabdabasidir. 
Bogʻlarining har biri jannatmisol, har burchagi jannat bogʻiga tanbex beradi. Uning biron 
manzili boshqasiga oʻxshamaydi; har manzili ayshu tarab manzilidir. Hamma chamanlar 
gulu gulzorlik; har chamanning yoii boʻgʻin-boʻgʻin. Har boʻgʻinida yana gulu gulshanlar 
bor, ular olti burchakligina emas, sakkiz burchakli ham. 
Gullarning navlarini nima dey? Shuncha gulki, shuncha gul boiganda ham sanaganingcha 
bor. Dehqon koʻchatlarni parvarish qilar ekan, shoxiga yuz xil mevani payvand etadi. Har 
daraxtning yuz xil guli va xususiyati bor; qizigʻi shundaki, mevasi ham yuz xil. Saxnidagi 
bir daraxt yuz xil gul chiqarish bilan birga uning gulining hidi oʻn ikki chaqirimga boradi. 
Qushlari ham yuz xil, kuylashi yoqimli; sabza va gullar ustida yurgani yurgan. Oqar 
suvlari kuylagandek ovoz beradi, goʻyo may idishidan qult-qult may quyilayotganday. U 
ovoz odamlarni xuddi xursandlikka targʻib qilayotganday. Bu sadodan bogʻning dimogʻi 
xoʻllangan boʻladi. 
Qasrlarining barchasi keng va mustaxkam. Ularga naqsh berishda Chin naqqoshlari 
qalamlarini sindirgan. Ziynati Chin shoyisining ziynatidek. Naqshini taqdir naqqoshi 
naqshlagan. Toqiga osmon zinasi narvon. Aylanma kungurasida Zuxal sayyorasi 
posbonlik qiladi. 
Janubiy chegarasida ajoyib bir daryo bor, uni daryo emas, koʻk osmon dengizi desa 
boʻladi. U osmon emas, uning har bir koʻprigi ham firuza gumbazlardan boshqacha 
koʻrinishga ega. Shimoliy chegarasiga qarab ikki soy oqadi. U ikkisidan shahar xurram 
va serob. Ikkisi ham hayot suvining ta’mini beradi. Jannatdagi toʻrt ariq uning oldida 
uyatda. Bu suvlarning tiniqligi Xizr suvidek. Engil shamoli Isoning (hayotbaxsh) nutqiga 
oʻxshaydi. 
Unga tutash katta yerlar boʻlib, undagi har burchak oʻzi bir viloyatga teng. Misr va 
Samarqand unga monand kelolmaydi; har viloyatining oʻzi ichiga yuzta Misr va 
Samarqandni sigʻdira oladi. Uni Xudo oʻzi ofatlardan asrasin; barcha balolardan omon 
saqlasin! 
U shubhasiz bunday emas edi. Oldin xozir bor narsalarning oʻndan biri ham yoʻq edi. 
Buncha sharafni u shoh insofidan topdi; uning vasfiga aql loldir. Bu gʻolib podshoh aqli 
tiniq, tinib-tinchimas podshohdir. Adolatni oʻrganishda Anushirvon unga shogirddir. 
Anushirvon unga shogird boʻlishni havas qilib, uning yuz ishidan bittasini oʻrgandi, 
xolos. Adolat yoʻliga qadam qoʻygan xolda u adolat bilan islomni oʻrganmagan edi . 
Mamlakatni boshqarishda u yuzta yaxshi qoidaga amal qilgan. Bu qoidalarning hammasi 

---