Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (I- qism) 
Alisher Navoiy 
2 
http://ziyonet.uz/ 
Kim qiladursen oni oʻzungga ham.
Zulm oʻzunga fisqdur, ey hushyor,
Gum qil oni, boʻlsa senga hush yor.
Chunki farah bazmiga azm aylading,
Ayshu tarab azmigʻa bazm aylading.
Qasrki, bazm anda muhayyo boʻlub,
Ziynati firdavsi muallo boʻlub.
Pardalari rishtasi el jonidin,
La’liyu shingarfi ulus qonidin.
Shamsasi el moli bila zarnigor,
El duru la’li bila gavharnigor.
Xishtini masjid buzubon kelturub,
Toshini el marqadidin yetkurub.
Anda tuzub masnadi shohanshahi,
Ayshu tarab jomi uchun mushtahi. 
Taniqli sharqshunos Ye. E. Bertel's «Hayratul-a6ror»ning shu xil jihatlarini koʻzda tutib, 
«Nizomiy» deb atalgan monografiyasida quyidagilarni yozgan edi: «Garchi Navoiy 
poemasi «Mahzanul-asror»ga javob tarzida yozilgan dostonlarning koʻpchiligi singari 
soʻfiyona rangga ega va undagi tamsillarning syujetlari esa soʻfiy avliyolar haqidagi 
manoqiblardan olingan boʻlsa ham, lekin bu, deyish mumkin, Nizomiy «Mahzanul-
asror»iga javob sifatida yozilib, Nizomiy dostoni uchun xarakterli boʻlgan siyosiy 
oʻtkirlikni saqlab qola olgan yagona asardir». 
Navoiy «Hayratul-abror»da shoh va uning amaldorlarini, riyokor shayxlarni, ochkoʻz 
feodallarni, poraxoʻr mansabdorlarni ayamay tanqid qilar ekan, ularning satirik 
obrazlarini chizib, she’riyatni, dostonchilikni real turmush ehtiyojlariga yaqinlashtirdi. 
Shu bilan birga adolatni, insonparvarlikni, mehnatsevarlikni, saxovatni, ishq va 
muhabbatni, halollikni, rostgoʻylikni, ma’rifatparvarlik na shunga oʻxshash boshqa 
insoniy fazilatlarni ulugʻlovchi satrlari bilan esa ijtimoiy-siyosiy va falsafiy tafakkur 
darajasiii, she’riyatning jangovarligini yanada yuqori koʻtardi. 
«Hayratul-abror» muqaddima qismiga oid bir necha boblardan tashqari 20 maqolat, har 
bir maqolatga oid 20 she’riy hikoyadan tashkil topgan boʻlib, maqolatlarning har birida 

---