Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

5
- 
sxema. Donni tozalash texnologik sxemasi 
114 

---

sifati va miqdori ham ko‘proq ortishi mumkin. Donni qayta ishlash 
korxonalarida texnologik jarayonni katta jarayon sifatida ко‘rib chiqish 
maqsadga muvofiqdir. Bu jarayonni alohida bosqichlar bilan boshqaruv 
asosida yuritish imkonini beradi. ABTning yuqori samaradorligini 
ta’minlash uchun quyidagi shartlarni bajarish zarur: 
-
un tortish partiyasi uzoq muddatda barqaror sifat ko‘rsat - 
kichlariga ega bo‘lishi kerak, ya’ni don xususiyatlarini barqaror - 
lashtirish lozim; 
-
asosiy texnologik oqimlarni uzluksiz miqdoriy nazorat qilish zarur 
(donning I drannoy sistemasiga tushushni birinchi daraja li sifatli 
mahsulotlarni ajratib olish). 
-
imkon qadar texnologik sxemani soddalashtirish va yuqori 
strukturali barqarorlikni yaratish;
-
datchiklar tizimi ba’zi asosiy bosqichlarda texnologik jarayon 
parametrlari haqida uzluksiz axborot qabul qilishni ta’minlash lozim. 
Tadqiqotlarga ko‘ra, donni un yoki yorma qilib qayta ishlashning 
so‘ngi natijalari tayyorlov va asosiy bo‘limlarda jarayon barqaror - ligiga 
deyarli bir xil ta’sir ko‘rsatadi. Xususan don tozalash bo‘limida umuman 
GTO bo‘yicha va donning namlanish jarayoni bo‘yicha avtomatik 
barqarorlikni ta’minlash kerak. Un tortish bo‘limida unning miqdori va 
sifatiga 
birinchi, ikkinchi
va 
uchinchi
dranoy sistemalarida 1 chi va 2 chi 
sayqallash sistemalarida, shuningdek lchi, 2chi va 3chi razmol 
tizimlaridagi maydalash rejimlari asosiy ta’sir ko'rsatadi. Demak, aynan 
shu tizimlarda barqaror texnologik rejimlarni o‘rnatish zarur. 
Har bir texnologik sex bo‘yicha miqdoriy hisobni alohida o'tkazish 
zarur. Buning uchun korxona avtomatik tarozi va o‘lchagichlar bilan 
ta’minlanishi kerak. Ular xomashyoni qabul qilish va so‘nggi mahsulot 
chiqish joylariga o‘rnatiladi (chiqindilar ham shunga kiradi). Bunday 
tizim texnologik jarayonning uzluksiz miqdoriy hisobini olib borishga 
imkon yaratadi, har qanday vaqt oralig‘ida balansni tekshirish mumkin 
boiadi. Bunda namlik ortishi yoki kamayishi natijasida xomashyo yoki 
mahsulot massasining o‘zgarishi mumkinligi hisobga olinadi. Shuning 
uchun miqdoriy 
115 

---

balans tuzilganda laboratoriya tahlili ma’lumotlariga ko‘ra barcha 
komponentlaming namligini hisobga olish zarur.
Xomashyo va tayyor mahsulot sifati nazoratining ratsional tuzilishi 
muhim ahamiyatga ega, don, un va yormaning ko‘p sifat ko‘rsatkichlarini 
aniqlash uchun ancha vaqt sarflanadi (masalan kuldorlik). Shuning uchun 
ularning tahlili kun davomida bir - uch marta o‘tkaziladi. Unning oqligini 
aniqlash bundan mustasnodir, chunki buning uchun ko‘rsatkichlarning 
diogrammalik lentaga uzluksiz yozadigan masofali nazorat qurilmasi 
mavjud. Un va yormani boshqa sifat ko‘rsatkichlarini avtomatik uslubda 
tahlil qilish hali ishlab chiqilmagan.
Optimallikmezonlari operatsiy alarining vazifalari vamohiyatidan 
kelib chiqib tanlanadi. Aniqlangan texnologik samaradorlik mezoni 
butun texnologik jarayon uchun umumiy mezon hisoblanadi. Agar don