Шошилинч педиатрия экстремал тиббиёт асослари билан

Ташҳислаш: 
Куйган жароҳат таснифи
 
Чуқурлиги бўйича куйишлар қуйдагича таснифланади:
Юзаки куйишлар
(I-II даража)
- термик куйиш, яъни бунда эпидермис ва дерманинг 
юқори қаватлари зарарланади. Масалан, кучли қуѐш уриши ѐки иссиқроқ сувдан куйиш.
Агар бундай куйишлар инфекцияланмаса мустақил битади.
Қисман чуқур куйиш (III-a даража) -
термик жароҳатланиш бўлиб, эпидермис ва 
дерманинг барча қаватлари зарарланади, фақатгина эпидермал ортиқлар (соч 
фолликулалари, тер ва ѐғ безлари ) ва чуқур дермада яшаш қобилияти сақланади. Масалан,
қайнаган сув ѐки оловдан кучли куйишни шулар сарасига киритиш мумкин. Бундай 
куйишлар секин, гипертрофик ностабил эпидермисли чандиқ ҳосил қилиб битади. 
Чуқур куйиш
 (III-b – IV даража )
-термик 
зарарланиш бўлиб, бунда эпидермис ва 
дерма зарарланади ва регенератив 
элементлани 
қолдирмайди. 
Масалан,
қайнаган сув ѐки олов билан кучли куйиш 
ва контакт куйиш. Бундай куйишларнинг 
битиши учун тери пластикаси талаб этилади. Баъзи оғир ҳолларда эса тери ости ѐғ қавати,
мушак ва ҳатто суяклар ҳам зарарланиши мумкин.

---

113 
Бир ѐшдан катта бўлган ҳар бир ѐшга бош 
қисмидан 1% олиб,оѐқга қўшилади. 
 
Қисман чуқур ва юзаки куйишларда сақланиб қолган томирлар озиқланишининг 
бузилиши инфекция ривожланиши учун муҳим омил ҳисобланиб, кейинчалик куйиш 
ўрнида қўпол чуқур чандиқлар қолиши мумкин. Коли- инфекциялар ва стафилококклар
ярани чуқурлаштирувчи, майда томирлар тромбозини, стаз ва ишемияни келтириб 
чиқарувчи омилларни оширади.Шундай қилиб, қисман чуқур куйишларда бактериал 
инфекцияланиш куйишни чуқур куйишга айланишига олиб келувчи қўшимча ишемик 
ҳолатни юзага келтириши мумкин. 
Куйиш майдони юзаси «тўққизлик қоидаси» билан аниқланади. Бу усулнинг асосий 
моҳияти шундаки тананинг алоҳида қисмлари сатҳи тўққиз фоиз деб қабул қилинади. 
Масалан, катта одамнинг қўли ва боши умумий тана сатҳининг 9% ни ташкил этади,
орқа қисми елкадан то думба соҳасигача 18 % ташкил этади.
Бу қоидани ѐш болалар ва янги туғилган чақалоқларга қўллаш учун аниқ модификациялар 
талаб этилади. Кўкрак ѐшидаги болалар боши умумий тана юзасининг катта қисмини,
оѐқ-қўллар эса кам қисмни ташкил этади. Шундай фарқланишларни турли ѐшдаги 
болаларда куйиш юзасини ҳисоблашда эътиборга олиш керак.
Куйиш даражасини аниқлаш учун бироз қўполроқ бўлган усул – «Кафт» усулини 
қўллаш мумкин. Деярли барча ѐшда кафт умумий тана майдонини 1% ни ташкил этади. 
Кафт ѐрдамида тезда умумий куйиш майдонини аниқлаш мумкин.

---

114 
Куйиш чуқурлиги
– куйиш қанча чуқур бўлса, шунчалик жабрланувчининг тирик 
қолишига имконияти камаяди. Куйиш сатҳи катта, аммо юзаки куйган беморнинг яшаш 
имконияти кичик, лекин чуқур куйган бемор имкониятидан юқори бўлади.
Ёш
.
1 ѐшгача болаларда, катта ѐшдаги болаларга нисбатан ўлим кўрсаткичи 
юқори. Нафас йўллари куйган болаларда ўлим кўрсаткичи, бошқа куйишларга нисбатан
анча юқоридир.