3-mavzu. O‘rta asrlardagi pedagogik fikrlar (VII-XIV asrlar). Reja


Tasavvufda ilm-u amal va pedagogik faoliyat mohiyati



Download 0,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/20
Sana22.07.2022
Hajmi0,53 Mb.
#839508
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
Bog'liq
3-маъруза

Tasavvufda ilm-u amal va pedagogik faoliyat mohiyati. 
Islom dini ilmga talabni ibodat darajasiga ko‘taradi. Islom ta’limotiga ko‘ra 
ilm olishda erkak ham, ayol ham teng huquqlidir. Chunonchi, Muhammad 


sallollohu alayhissalomning Hadisi Shariflarida ilm inson kamolotining negizi, 
ezgulik va poklik insonlarni turli ofatlardan saqlovchi vosita sifatida izohlanadi.
Ilm—ulug‘ hikmat, ilm—iymon, e’tiqod. Demak, din asosini, «Qur’on»i 
Karimning mazmuni va mohiyatini bilish, anglash uchun ham ilmli bo‘lish, uni 
mukammal egallash kerak. «Bir soat ilm o‘rganish kechasi bilan ibodat kilib 
chiqqandan afzaldir»
4
5

Muhammad alayhissalom kishilarni: «Ilmu hunarni Xitoydan bo‘lsa ham 
borib o‘rganinglar»
1
deb davat qiladilar. Keng qalbli har bir ilm ahli insonlar 
hurmatiga sazovor va u qilgan savobli ishlardan barcha kattayu kichik bahramand 
bo‘ladi. Shu bois Muhammad alayhissalom quyidagilarni ko‘p marta ta’kidlagan 
edilar: «Ilm o‘rganish har bir mo‘min uchun farzdir. Ilm tolibi uchun hamma narsa, 
hatto dengizdagi baliqlar ham gunohini so‘rab istig‘for aytadi» . Rasululloh tolibi 
ilmlarga murojaat etib: «Olim bo‘l (ilm beruvchi bo‘l) yoki o‘rganuvchi bo‘l, yoki 
tinglovchi bo‘l, yoki ilmga va ilm ahliga muhabbatli bo‘l. Beshinchisi bo‘lma, 
halok bo‘lasan» deganlar.
Inson o‘z irodali ega bo‘lishni va g‘azab kelganda uni boshqara bilishni 
qahramonlik belgisi, «G‘azab» kelganda uni bosa oladigan kishi eng kuchli 
odamdir» jamiyatda axloqiy taraqqiyotni ko‘zlagan har bir kishi o‘z irodasini 
o‘ziga bo‘ysundirmog‘i lozim yekanligi ko‘rsatilgan. Umuman, islom ta’limoti 
musulmon olami tarixi, ma’naviyati va ilm-madaniyati, axloqiy rivojida juda katta 
o‘rin tutgan ta’limot.
Muhammad s.a.v hadislarida «Kishi o‘z bolasiga odobdan ko‘ra afzalroq 
narsa ato etolmaydi» halol mehnat haqida hadislarida dehqonchilikni ulug‘lanadi 
«Dehqonchilik bilan shug‘ullaninglar. Dehqonchilik muborak kasbdir » deydilar va 
musulmon ahlini ekin ekishga, mevali daraxtlar o‘tqazishga davat etiladi va «Qaysi 
bir musulmon ekin eksa yoki biror daraxt o‘tqazsa, so‘ng uning mevasidan qush 
yoki hayvon yesa, uning ekkanidan eyilgan narsaning har biridan unga sadaqa 
savobi 
yoziladi» 
degan 
hadis 
islom 
ta’limotining 
naqadar 
insonparvarligidandalolatdir.
«Ishni puxta va yaxshilab qilgan kishini Alloh yaxshi ko‘radi» deb, insonni 
sidqidildan mehnat qilishga chorlaydilar. «Kimki halol rizq istab mehnat qilib, 
charchab uxlasa, shu kechani mag‘rifat qilingan holda o‘tkazibdi» deyiladi. Zero, 
dehqonchilikning ulug‘ nemati, insonlar rizq-ro‘zi bo‘lgan nonni e’zozlashga davat 
qilib: «Kimki dasturxondan tushgan ushoqlarni terib yesa, mag‘firat qilinadi» deb 
ezgulikka chaqiriladi .
«Qur’on»i Karimda ilmga katta e’tibor berilgan va «ilm» so‘zi 765 o‘rinda 
tilga olib o‘tiladi. Ilm o‘rganish har bir inson uchun farzdir. Ilm o‘rganishdan 
murod mansab emas, avval o‘qigan ilmiga o‘zi amal qilib, so‘ng xalq va Vatan 
oldidagi burchni ado etishdir. 

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish