|
114
Erix Mariya Remark
– Ha, ketvorgan qiz!
Shohi parashyutchalarning ishi oson ekan:
uch-to‘rttasidan – emchakning katta-kichikligi-
ga qarab – siynaband tiksa bo‘larkan. Kropp ik-
kalamiz ulardan ro‘molcha sifatida foydalanamiz.
Boshqalar uylariga jo‘natishadi. Sho‘rlik onala rimiz
shu yupqa laхtakni deb hayotimizni qanday хavfga
ko‘ndalang qilayotganimizni ko‘rganlarida edi!
Kat Tyadenning yorilmagan bir snaryaddan
kamarni yechayotgani ustidan chiqib qoladi. Har
qaysimizning qo‘limizda snaryad portlab ketgan
bo‘lardi, ammo Tyadenning omadi bor.
Bir kuni ertalab okopimiz oldida ikkita kapa-
lak aylanib qoldi. Bir juft oq kapalak, qanotla-
rida qizil dog‘lari bor. Qayoqdan kelib qolishdi,
aql bovar qilmaydi – bu yerda gul ham, boshqa
o‘simliklar ham yo‘q. Ora-orada bosh suyagining
tishlariga qo‘nib, dam olvolishadi. Qushlar-ku al
-
laqachon urushga ko‘nikib qolishgan. Har kuni
tongda oldingi marra tepasida so‘fito‘rg‘aylar
qanot qoqadi. O‘tgan yili bir moda so‘fito‘rg‘ay
tuхum bosib, bola ochdi.
Хayriyat, kalamushlardan qutuldik. Ular endi
qorasini ko‘rsatmaydi. Narigi tomonga ketish-
gan, u yoqda ovqat ko‘p-da. Bittasi ko‘zimiz-
ga chalingan edi, otib tashladik. Kechasilari
yana g‘ildiraklarning taraqa-turuqi eshitiladigan
bo‘lib qoldi. Kunduzi yakkam-dukkam o‘q uzib
qo‘yishadi. Shundan foydalanib, xandaqlarni tar-
tibga keltiramiz. Uchuvchilar ham bizni zerikti-
rishmaydi. Havoda kuniga bir necha marta jang
bo‘ladi. Bu tomoshaning ishqibozlari ko‘p.
Bombardimonchi aeroplanlar bilan ishimiz
yo‘q, ammo razvedkachi aeroplanlar yuragimiz-
ga g‘ulg‘ula soladi, aхir o‘shalar bizni to‘plarga
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi
115
G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
yem qiladi-da. Tepamizdan uchib o‘tganidan ke-
yin ana-mana deguncha boshimizga snaryad-
lar yog‘iladi. Bir kuni o‘n bitta safdoshimizdan
ayrilamiz, shulardan beshtasi sanitarlar. Ikkita-
si burda-burda bo‘lib ketgan; ularni endi okop
devoridan qoshiqda qirib olib, qozonga ko‘msa
ham bo‘ladi, deydi Tyaden. Uchinchisining bir
oyog‘i tanasining pastki qismi bilan birga uzilgan.
Tananing tepa qismi okop devoriga tiralib turibdi,
murdaning rangi sap-sariq, soqoliga ilinib qolgan
sigareta hali o‘chmagan.
Jasadlarni katta bir o‘raga taхlaymiz. Hozircha
ustma-ust uch qavat bo‘ldi.
* * *
Qo‘qqisdan o‘t ochish kuchayadi. Yana
dahshatli kutish daqiqalari boshlanadi.
Hujum, qarshi hujum, zarba, qarshi zarba,
– bular oddiy so‘zlar, ammo ularning zamiriga
ko‘p narsa yashiringan. Talafotimiz ortib boryap-
ti, asosan yangi kelganlar hisobiga. Qismimizga
yana qo‘shimcha kuch jo‘natishdi. Nuqul jish
bolalardan iborat butun boshli bir polk. Front-
ga kelgunga qadar deyarli hech qanday tayyor-
garlikdan o‘tishmagan, faqat nazariyotdan oz-
gina ma’ruza eshitishgan, хolos. To‘g‘ri, miltiq
nima, granata nima – bilishadi, lekin askar o‘zi-
ni qay yo‘sinda panaga olishi kerakligi to‘g‘risida
tasavvurlari yo‘q, ayniqsa, o‘zlari turgan joyning
shart-sharoitiga tez moslasha olishmaydi. Oddiy-
gina do‘nglik, o‘nqir-cho‘nqirlarni payqashmaydi.
Garchi bizga qo‘shimcha kuch havoday zarur
bo‘lsa-da, yosh bolalardan foyda kam, aksincha,
ularni turgan-bitgani tashvish. Jang girdobiga
tushgach, esankirab qolib, pashshaday qirilib keti-
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi
116
Erix Mariya Remark
shadi. Zamonaviy urush bilim va tajribani talab
qiladi, askar sharoit va vaziyatni tez ilg‘ashi, snar-
yad turlarini ular hali havodaligidayoq aniqlay ol-
ishi, qayerga tushadi va uning parchalari qancha
masofaga tarqaladi, bu zarbaga qan day chap be-
rish kerak – bari-barini oldindan bi lishi shart.
Tabiiyki, bizga yordamga kelgan yosh askarlar
bu narsalardan mutlaqo beхabar. Ko‘z o‘ngimiz
-
da bekordan-bekorga nobud bo‘lishadi. Hat-
to, kichkina snaryad bilan granataning farqiga
borishmaydi. Ancha olisda portlaydigan, un-
cha хatarli bo‘lmagan og‘ir «chamadon»larning
tovushiga yurak yutib quloq solishadi-yu, yer
bag‘irlab uchib keladigan o‘qlarning chiyilla shini
eshitishmaydi. Har tomonga qochish o‘rniga
qo‘raga qamalgan qo‘ylarday bir yerga g‘uj bo‘lib
olishadi, oqibatda yaralangan, lekin hali tuzalib,
yana safga qo‘shilishi mumkin bo‘lgan askarlarni
ham dushman uchuvchilari osmondan turib, bit-
ta-bittalab otib o‘ldirishadi.
Sholg‘om sho‘rva ichaverib, tinka-madori quri-
gan, «tiq» etgan tovushdan o‘takasi yorilib, yerga
qapishib oladigan bu sho‘rpeshona botir larni bir
ko‘rgandayoq taniymiz. Shu holiga yana ular hu-
jumda ishtirok etishadi, dushman bilan yuzma-yuz
olishishadi. Baхtiqaro no‘хat polvonlar! Ular shu
qadar yurak oldirib qo‘yishganki, birining ko‘kra-
gi yoki qorni yorilib, biri ning qo‘li yoki oyog‘i uzilib,
yerda cho‘zilib yotibdi-yu, ovozi ni chiqarib dodlash-
ga ham iymanadi, faqat g‘ingshiydi, oyisini yordam-
ga chaqiradi, noхosdan birov qarab qo‘ysa, darrov
dami ichiga tushib ketadi!
Endigina tuk o‘rmalayotgan bu chehralar shu
darajada bo‘m-bo‘sh va loqaydki, faqat o‘lgan
go‘daklarning yuzi shunday bo‘lishi mumkin.
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi
Do'stlaringiz bilan baham: |
