Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

(

)-C
6
H
5
– C – CH – C
2
H
5
O
optik faol
optik faol emas
rasemat aralashma
CH
3
CH
3
Optik faollikning yo’qolishi uchun assimmetrik uglerod atomidagi bog’ uzilishi kerak. 
Karbanionnning hosil bo’lishi ayni talabni to’la qondiradi. Asos ta’sirida :V protonning tortib 
olinishi bir tekislikda joylashuvchi karbanion hosil bo’lishiga olib keladi. Reaktsiya muhitda 
brom yoki yod tipidagi reagentlar bo’lmaganda karbanion faqatgina N:V dan protonni tortib 
olishi mumkin; proton karbanionning istalgan tomonidan birikishi mumkin va bundan kelib 
chiqib u yoki bu enantiomerni hosil qiladi. Agar ikkala tomondan birikish extimoli bir xil bo’lsa 
enantiomerlar bir xil miqdorda hosil bo’ladi deb taxmin qilish mumkin. Shuning uchun keton 
hosil bo’lishida (karbaniondan) ratsemat aralashma hosil bo’ladi. 

---

311 
Yuqoridagi fikrlardan ratsematlanish va bromlash tezlik konstantalari teng deyish 
mumkin. 
v) Izotop nishonlar orqali olingan ma’lumotlar. α-vodorod atomini ajralishini va 
karbanionni hosil bo’lishini isbotlovchi yana bir omilni ko’rib chiqamiz. 
Agar optik faol ikkilamchi-butilfenilketon og’ir suvda (
D
2
O
) qoldirilsa (
OD
–
asos 
saqlovchi), ajratib olinayotgan keton nafaqat optik faolligini yo’qotadi balki α-holatida deyteriy 
ham saqlaydi. 
C
6
H
5
– C – C – C