Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети

Аудиторияда бажариш учун вазифа 
1.
Жаҳон илм - фани тараққиётига хисса қўшган олимлар ижодида 
креатив жараённи таҳлил қилинг. 
2.
 
Санъат асарининг таъсири давомли бўлишига мисол келтиринг.
 
 
Мустақил бажариш учун вазифа 
1. 
Ўзингиз қандай ҳолатда илҳомланиб, ижод қиласиз. Нимадан ёким кимдан 
илҳомланиб яратувчанлик қобилиятингиз ривожланади
.
2. 
Битта асар бошқа бир ижод намунаси яратилишига замин бўлганлигига 
мисол келтириб, таҳлил қилинг. 
Таянч атамалар 
ижодий жараён, импрессионизм 
Мавзу доирасида тавсия этиладиган адабиётлар 
Сиротюк Ф.С. Диагностика одарённости / Учеб.пособие. – М.: Директ-Медиа, 
2014. – 1229 с 
Лески К. Креативный шторм: позволь себе создать шедевр: нестандартный 
подход для успешного решения любых задач. М.: «Э» 2018-240 с.
http://elar.urfu.ru/ 
http://www.arthistory.ru 
https://reedcafe.ru/ 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

22 
1.4.
Оригинал фикр юритиш 
Режа 
1.
 
Оригиналлик ўзи нима? 
2.
 
Оригинал фикр юритиш асослари. 
3.
 
Оригинал фикр юритишнинг журналист фаолиятида тутган ўрни.
8- расм. Мавзу доирасидаги расм 
Кундалик турмушда оригинал ғоя, оригинал нусҳа, оригинал одам каби 
ибораларни кўп эшитганмиз. Оригиналлик ўзи нима? Эътибор берган 
бўлсангиз бу сўз - ўзига хослик ёки асл, аслият маъносида ишлатилади. Ғояга, 
одамларга нисбатан қўлланилганда оригинал сўзи – “ўзига хослик” ташбеҳига 
синоним бўлиб келади. Нусха, ноёб буюмга нисбатан оригинал сўзи 
ишлатилганда – “асл, аслият” маъноларида қўлланилади.
“Янги ғоялар қаердан пайдо бўлиши номаълум”
26
.Оригинал фикр 
юритишда ҳам ўзига хос фикр юритиш, бошқалардан фарқли, ижодий
тафаккур қилишлик назарда тутилади. Бошқа ижодий соҳаларда бўлгани каби 
журналистикада ҳам оригинал фикр юритиш ниҳоятда зарурдир. Сиз оддий, 
кундалик турмушда кўп учрайдиган ҳолат бўйича такрорланмас материал 
26
Лески К. Креативный шторм: позволь себе создать шедевр: нестандартный подход для успешного 
решения любых задач. М.: «Э» 2018 – с. 20 

---

23 
тайёрламоқчисиз, бунда Сизга оригинал фикр юритиш ниҳоятда зарур. 
Мутахассислар оригинал фикр юритишга қуйидагича таъриф беришади: 
Оригинал фикр юритиш деганда: 
-
ўзига хос ғоя ва жавоб топиш
-
шахсий ёндашувга эга бўлиш 
-
маълум бир ечим бўлсада, ўзининг ечим йўлига эга бўлиш 
-
одатий йўлдан бошқа йўналиш топа олиш 
-
кичик хикояларга ўзига хос сарлавҳа топишда ҳам намоён бўлади.
27
ОАВлар орасида бугунги кунда кескин рақобат мавжуд. 
Ихтисослашган журналистика йўналишлари мадиабозорда ўз ўрниларига эга 
бўлаётган даврда бир-бирига ўхшаш, йўналишлари яқин ОАВлар
аудиториялари учун курашишяпти. Аудиториясини рақобатчига “бериб” 
қўйишлик - мустақил ОАВ учун касодга учраш билан баровар. Бундай 
вазиятда раҳбарлар учун қизиқарли материал тайёрлай оладиган ижодкор 
ходимлар керак. Оригиналлик дизайндан тортиб, мақола сарлавҳасигача, 
лиддан тортиб, анонсигача акс этиши керак. Оддий аудитория вакили – 
томошабинни ҳар куни қизиқтира оладиган, зериктирмайдиган материал 
керак. Бу - мустақил ОАВлар учун талаб этиладиган хусусиятдир. Ижодкор 
бошқаларнинг ҳаёлига келмаган ғоялар ўйлаб топиши - унинг бошқалардан 
устунлигини белгилайди
. 9- расм. Мавзу доирасидаги расм 
27
https://books.google.co.uz/books 

---

24 
Одатий йўл билан ноодатий муаммони ечиб бўлмайди. Оригиналлик -
ностандарт ечим топа олишдир. Демак, оригиналлик бу- бошқалар учун 
кутилмаган ечим топа олиш, ўзига хос ғояни излашдир. Аҳамиятлиси, 
оригиналликда инсон ўзигагина таянади, шунинг учун ўз ишига бутун 
борлиғини бағишлайди. Ўз кучи, имконияти, тажрибаси ва қобилиятига 
таянганларгина оригинал ғояларни кашф эта оладилар. Плагиатни - умуман 
ҳисобдан чиқариш керак. Бунинг учун эса, ўз иши, вазифаси, берилган 
топшириғига жиддий киришиш лозим.
Қандай одамлар оригинал фикр юрита оладилар? Оригинал фикр 
юритиш туғма қобилиятми, уни болаликдан пайқаш мумкинми? Бу каби 
саволларга мутахассислар жавоб излашга уриниб кўриб, кутилмаган 
натижалар олинган. Синов- тестларга кўра, баъзан паст интеллектли болалар 
оригинал фикр юритишдан юқори бал олишган.
28
Ностандартлиликни - 
ўзини “кўз-кўз қилиш”, мақтаниш билан адаштириш мумкин. Аксинча, баъзан 
мустақилликка интилишни - атрофдан доим камчилик излаш, ўзини намоиш 
қилишга ўхшатишади. Ҳаётда бунинг акси ҳам учрайди. Яъни, кундалик 
ҳаётда оригинал фикр юритадиганларга паст назар билан қараш ҳам тарихда 
кузатилган. Масалан, Г.Гегель фалсафадан ўртача баҳо олган, италиялик 
композитор 
Вердини 
консерваториядан 
ҳайдашган, 
кимё 
даҳоси 
Д.И.Менделеев 
гимназияда 
ўзлаштириш 
кўрсаткичи 
паст 
бўлиб, 
университетда таҳсил олгандагина иқтидори намоён бўлган.