Модулнинг ўқув-услубий мажмуаси Олий ва ўрта махсус таълим

2. Мулоқот ва фаолият
“Мулоқот ва фаолият” тушунчасига ижтимоий фаолликнинг ўзига хос 
шакли ва айни бир вақтда, индивидуал мустақиллик сифатида қаралади. Бу 
ерда муаммони қўйиш, унинг мақсади, вазифаси, масалалари, мулоқот 
вазият-шароит, муҳит омиллари, элементлари, мулоқот субектига талаб (бир 
сўз билан айтганда, бу фаолият субекти билан шахслараро мулоқотни 
моделлаштириш) муҳим ҳисобланади. Бу жараёнда бошқа инсоннинг қадр-
қимматини ҳурмат қилиш, инсоният томонидан ишлаб чиқилган одоб, ахлоқ, 
этикет бўйича оддий қоидаларга амал қилиш зарур. Шу билан бирга, 
эмоционал-ижобий омил, симпатия, эмпатия муҳим ўрин тутади. Сўз, нутқ, 
ҳикоя қилиб бериш, хабардор қилиш, гапириш, суҳбатни олиб боришни 
билиш (шеригига эътибор, диққат, тушуниш ва ҳурмат билан қараш, сўзсиз-
эмоционал типдан моҳирона фойдаланиш) муҳим аҳамиятга эга. Мулоқот, 
албатта, маънавий, инсонпарварлик ҳамда юксак одоблилик даражасида 
бўлиши керак, асосийси-шахслараро мулоқотда ўзини суҳбатдоши ўрнига 
қўйишни билиш зарур (12-расм). 
12-расм 
Шахслараро 
мулоқот – 
Инсонпарварлик (лотинча ҳумфнис-инсонийлик)
– инсон ўз 
ҳуқуқлари ва қадр-қиммати, шахс сифатидаги қимматини ҳурмат қилишни 
ифода этувчи қарашлар тўплами, унинг фаровонлиги, ҳар томонлама 
ривожланиши, ҳаёти учун қулай шароитлар яратиш тўғрисидаги 
ғамхўрликдир. 
Шахслараро 
мулоқотни 
инсонпарварлаштириш 
жиҳати 
суҳбатдошларнинг интеллектуал маънавий имкониятларини фаоллаштириш 
ва шахсий-ижтимоий ўзлигини амалга оширишни кўзда тутади. Мана 
шундай мулоқотда ўқувчи-талабалар шахси шакллантирилади, чунки бу 
жараёнда уларнинг ички имкониятлари, шахсий инсонпарварлиги тўла 
намоён этилади. Бу эрда бўлажак мутахассисларни шахс, инсон ва 
инсонийлик сифатлари тўғрисидаги билимлари ва мулоқот маданияти 
намоён бўлади.