Milliy g ‘ oya va mafkura ilmiy-amaliy markazi

chiniqtirish, vaqtida ishlab, vaqtida dam olish, muntazam
ravishda tibbiy ko‘rikdan o‘tib turish, san’at va madaniyat
vositalari orqali ruhiyati, ong-u tafakkurini boyitish, yomon
ishlardan tiyilib, yaxshi ishlarga bosh qo‘shish — bularning
barchasi o‘zini o‘zi tarbiyalashga kiradi. Shu tariqa inson
sog‘lom turmush tarziga, komillikka yaqinlashib boradi.
Sog‘lom turmush tarzi deb, zararli odatlardan tiyilib, ilm-
ma’rifat, ma
’
naviyat, sport vositasida o‘zini o‘zi tarbiyalab
boradigan, inson, oila va jamiyatning kamol topishiga xizmat
qiladigan hayot shakliga aytiladi.
Inson o‘zini o‘zi tarbiyalashi uchun unda kuchli iroda bo‘lishi lo-
zim. O‘zining kasb-u hunari, iste’dodi bilan katta natijalarga erishgan
kishilarning hayotiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, ularning faoliyatida
kuchli iroda hal qiluvchi o‘rin tutganini ko‘ramiz.

---

100
Ayniqsa, sportchilarning turli musobaqalarda mardlik va jasorat
namoyish etganini ko‘p ko‘rganmiz. Masalan, mashhur o‘zbek bokschisi
Rufat Risqiyevning 1974-yili Kubada bo‘lib o‘tgan jahon birinchiligida
ko‘rsatgan jasorati diqqatga sazovordir. O‘shanda jasur sportchimiz
yarim final bellashuvida qattiq shikastlanadi va bir qo‘li og‘ir jaro-
hatlangan holda final o‘yinida ishtirok etadi. Rufat Risqiyev o‘z yurti,
xalqining sha’n-u g‘ururini o‘ylab, irodasini jamlab, matonat bilan
bellashuvni davom ettiradi va nihoyatda kuchli raqibini mag‘lub etadi.
Rufat Risqiyev shu tariqa o‘zbek bokschilaridan birinchi bo‘lib jahon
chempioni degan yuksak sharafga erishadi.
Bunday iroda, ezgu fazilatlar bizlarga ota-bobolarimizdan meros
bo‘lib kelmoqda. Tarixiy kitoblarda yozilishicha, bir jangda Amir
Temur bobomizning oyog‘i va qo‘liga o‘q tegib, og‘ir yarador bo‘ladi.
Shunga qaramasdan, jang maydonini tark etmaydi. Aksincha, askar-
larining ruhini ko‘tarib, yovga qarshi mardona hujum boshlaydi va
oxir-oqibatda o‘z lashkari bilan dushman ustidan g‘alaba qozonadi.
Ulkan iroda, buyuk jasorat namunasini biz yana bir jasur bobomiz
Bobur Mirzo hayoti misolida ham ko‘rishimiz mumkin. Ul zotning
umr kitobi bo‘lmish «Boburnoma» asarini o‘qib chiqsangiz, 12 yoshi-
dan – Andijon taxtini egallaganidan to hayotining so‘nggi daqi-
qalarigacha bu inson ma’naviy jasorat ko‘rsatib yashaganiga ishonch
hosil qilasiz. Bobur Mirzo, Shayboniyxon ta’qibidan qochib, Xo‘jand
tog‘larida sargardon yurgan kezlarida, qahraton qishda daryo suviga
bir necha bor sho‘ng‘ib chiqadi. Yaxshisi, bu haqda buyuk bobomiz-
ning o‘zidan eshitaylik: