Sana: Mavzu: Sabr insonni irodasini, matonatini charxlovchi, ulug’likka eltuvchi fazilat

Sana: _________

Mavzu: Sabr insonni irodasini, matonatini charxlovchi, ulug’likka eltuvchi fazilat.

Maqsad: O’quvchilarga  sabr insonni irodasini, matonatini charxlovchi, ulug’likka eltuvchi fazilatlar haqida bilim, ko’nikma hosil qilish.

HIKOYAT.To’tini qarg’a bilan bir qafasga qamadilar. To’ti qarg’aning yoqimsiz basharasini k’rishdan dodga kelib, o’z-o’ziga dedi: “Bu qanday jirkanch qiyofa, qanday badnamo bashara, naqadar yoqimsiz shaklu shamoil va naqadar beso’naqay jasad? Koshki edi ikkalamizning oramizda mag’rib bilan mashriqcha masofa bo’lsayu,sening tasqara basharangni ko’rib bunchalik azob chekmasam!

Ana shu dushmanlar insonni yo`ldan urishga, unga shaxvatlarni chiroyli qilib ko`rsatishga va uni toat-ibodatlardan uzoqlashtirishga urinadilar. Ular ko`zlagan maqsadlariga erishish uchun beto`xtov xuruj qilib turishadi. Shu bois, inson nafsini jilovlab olish, xavoi xoxishini shariat izmiga yurgizish va xaqiqiy dushmanni-shaytonni mag`lub etish yo`lida jiddu jaxd ko`rsatmog`i lozim. ?Sizga vaxiy qilib yuborilayotgan narsaga ergashing va to Allox o`z xukmini tushirgunicha sabr qiling. U Zot xukm qilguvchilarning eng yaxshisidir?. (Yunus surasi, 109-oyat). ?U osmonlar, yer va ularning orasidagi bor narsalarning xojasidir. Bas, siz Unga ibodat qiling va bu ibodatda sabr-toqatli bo`ling!? (Maryam surasi, 65-oyat). Rasulullox sollalloxu alayxi va sallam dedilar: ?Allox yo`lida nafsiga qarshi jixod qilgan kishi mujoxiddir!? (Termiziy va Ibn xibbon rivoyatlari). 
Nafsini jilovlab, faqat toat-ibodatlar sari oshiqadigan va ma'siyat-gunox ishlardan yiroq
yuradigan mo`min o`zining maxfiy dushmani ustidan albatta g`alaba qozonadi. Nafs, shayton va xavoi-xoxish izmiga yurmaydi. Aslida xech xaysi g`alaba mazkur g`oliblik kabi ulug`
sanalmaydi.

Musibatlarga sabr qilish 
xayot davomida insonning joni, moli, axli-oilasi va tinchligi ko`p xatarlarga duch keladi. Albatta xar bitta musibat qarshisida sabot bilan turish oson ish emas. Bunday xolatlarda kishini umidsizlik chulg`ab oladi va u qo`rxuv-sarosima iskanjasida qoladi. ?qachon unga biron yomonlik yetsa, noumid bo`lur?. (Isro surasi, 83-oyat). ?Darxaqiqat, inson betoqat qilib yaratilgandir. xachonki unga yomonlik etib qolsa, u o`ta besabrlik qilguvchidir?. (Maorij surasi, 19-20-oyatlar). 
Musibatlar xarshisida esankirab o`zini yo`qotib qo`yuvchilar xayotda mag`lub bo`ladilar. Ular g`alaba sari yo`l ochishga urinmaydilar. Allox taolo mo`minlarni musibat chog`ida sabr-bardoshli bo`lishga undagan. Chunki xayot musibat-kulfatsiz o`tmaydi. Shu bois, najot kaliti bo`lmish sabr bilan qurollanib muzaffariyat sari odimlamoq, zaiflik va umidsizlik changaliga tushib qolmaslik maqsadga muvofix ishdir. ?Albatta sizlarni xavfu xatar, ochlik, molu jon va ekin-tikinga nuxson yetkazish kabi narsalar bilan imtixon qilamiz. Biron musibat kelganda ?Albatta, biz Alloxnikimiz va albatta, biz U Zotga xaytguvchilarmiz?, deydigan sobirlarga xushxabar bering. Ana o`shalarga Parvardigorlari tomonidan salavot-mag`firat va raxmat bordir. Ana o`shalar xaq yo`lni topguvchilardir?. (Baqara surasi, 155-157-oyatlar). 
Darhaqiqat, ana o`shalar izzat va sharaf yo`lini tutgan insonlardir. Ayniqsa musibatning ilk lax
zasida o`zlarini mardona tutuvchi zotlar amali taxsinga loyiqdir. Rasulullox sollalloxu alayxi va 
sallam dedilar: ?(xaqiqiy) sabr musibatning dastlabki zarbasi paytida bo`ladi?. (Buxoriy va Muslim rivoyatlari). 
Sobir bandalar og`ir xolatlardan matonat bilan chiqib ketadilar. Ular boshlariga tushgan kulfatni 
xam dunyoyu Oxiratlari uchun xayrli natijaga aylantirishga urinadilar. Shu bois, ularning kulfat xolati bilan saodat onlari bir-biridan u qadar keskin farqlanmaydi. Rasulullox sollalloxu alayxi 
va sallam dedilar: ?Mo`minning ishi qiziq! Uning xamma ishi o`zi uchun xayrli. Bu narsa faxat mo`minda mavjud. Agar mo`minga bir xursandchilik yetsa, shukr qiladi va bu uning uchun xayrli. Agar uning boshiga g`am-kulfat tushsa, sabr qiladi va bu xam uning uchun xayrli bo`ladi?. (Muslim rivoyatlari). 
quyidagi ajib misolga diqqat qiling. ?Rasulullox sollalloxu alayxi va sallamning qizlari odam 
jo`natdilar: 
- o`g`lim o`lim to`shagida yotibdi. Biznikiga yetib keling! 
Nabiy sollalloxu alayxi va sallam qizlariga salom aytib, shunday deb yubordilar: 
- Olgani xam, bergani xam Alloxnikidir. xar bir narsaga Uning xuzurida ma'lum muxlat 
belgilangandir. Bas, sabr qilib Alloxdan ajr-savob umid et!? (Buxoriy rivoyatlari).

Xotirjamlik, qoniqish-rozilik, saodat xissini tuyish, azizu mukarramlik, Allox nusrati xamda mux
abbatiga sazovor bo`lmoq sabrning samaralaridir. xammasidan oliysi ? Oxiratda qo`lga 
kiritiladigan bexisob ajru mukofotlar. ?Shak-shubxa yo`qki, sabr-toqat qiluvchilarning ajr-
mukofotlari to`la-to`kis va xisobsiz qilib berilur?. (Zumar surasi, 10-oyat). 
Allox taolo sobir bandalariga mag`firat va rozilik ila boqadi: ?Men bugun ularni sabr-toqat qilganlari sababli mukofotladim - xaqiqiy yutuqqa erishganlar ana o`shalardir?. (Mo`minun surasi, 111-oyat). ?Biror musibat kelganda: ?Albatta, biz Alloxnikimiz va albatta, biz U Zotga q
aytguvchilardirmiz?, deydigan sobirlarga xushxabar bering. Ana o`shalarga Parvardigorlari 
tomonidan salavot-mag`firat va raxmat bordir?. (Baqara surasi, 156-157-oyatlar). xali bir kun keladi. U kunda na molu davlat va na farzandlar foyda beradi. Faqat Allox xuzuriga 
toza qalb bilan kelgan sobir bandalargina Allox taolo marxamatiga loyiq ko`rilurlar. Sabrning 
nechog`lik ulug` ne'mat ekanligini balki endi aniqroq xis qilarmiz. Rasulullox sollalloxu alayxi va sallam dedilar: ?xech kimga sabrdan yaxshiroq va ulkanroq ne'mat berilmagan?. (Buxoriy va Muslim rivoyatlari).