"kompyuterlashgan loyihalash tizimlari" fakulteti "elektronika va asbobsozlik" kafedrasi "qattiq jismli datchiklar"

31 - rasm – 1. Gazni nazorat qilish datchigi MQ-2 
Datchik kichik plataga jo’ylangan bo'lib, uning old tomonida sezgir gaz 
analizatori (detektor), orqa tomonida esa datchikni ulash uchun 4 pin (oyoqcha), 

---

manba va chiqish signallari, yorug’likli indikasiya va o’zgaruvchan qarshilik 
mavjud. 
MQ-2 datchiklari aqlli uy tizimlarida, sanoat yoki xususiy korxonalarda gaz yoki 
tutunni aniqlash tizimlarida, avtomobil shamollatish filtrlarida va boshqa soxalarda 
qo'llaniladi. 
Xususiyatlari 
• Kuchlanish quvvati: 5V; 
• Istemol toki : 180mA; 
• Sezgirlik darajasi 300-10000 ppm; 
• Datchikning meyoriy gaz: izobutan, 1000 ppm; 
• Javob berish vaqti: 10 soniyadan kam; 
• Ishlash harorati: -10 dan +50 ° C gacha; 
• Havoning ishchi namligi: RH 95% dan ko'p bo'lmagan; 
• interfeys: analog va raqamli; 
Ishlash printsipi 
Datchikning ishlash printsipi alyuminiy va qalay oksid (SnO
2
) 
aralashmasidan
tayyorlangan sezgir detektorga asoslangan bo'lib, unda isitish tufayli 
kimyoviy reaktsiya sodir bo'ladi. Shuning uchun gaz analizatori ish paytida sezilarli 
darajada qiziydi. Kimyoviy reaktsiya natijasida elementning qarshiligi o'zgaradi va 
signal shakllantirib uzatiladi. Gazoanalizatorning turli gazlarga sezgirligi turlicha 
bo’lib, ularni aniqlashda bu hisobga olinib yuqori aniqlikga erishiladi. 
Gaz kontsentratsiyasi ppm bilan o'lchanadi. Bu 
millionga bir qism
ini anglatadi. 
Shunday qilib, 1ppm 0.0001% konsentratsiyaga to'g'ri keladi. Ppm o'lchangan gaz 
kontsentratsiyasining aniq qiymatini olish uchun atrof-muhit haroratini hisobga 
olgan holda datchikning hujjatlaridagi jadvallariga muvofiq datchikning analog 
chiqishida murakkab chiziqli bo'lmagan EyuK hosil bo’ladi. 
Potansiyometr yordamida biz datchikning raqamli chiqishi sezgirligi chegarasini 
o'zgartirishimiz mumkin. Shuni yodda tutingki, sezgirlik chegarasi turli gazlar 
uchun bir xil bo'lmaydi. 
Datchikda joylashgan indikatorlar bizni ulangan quvvat manbai va raqamli 
chiqishga sezgirlik chegarasi oshib ketganligi to'g'risida xabar beradi. 
Ulanishi 
Datchikni Arduino platasiga yoki to'g'ridan-to'g'ri 
o'rni
moduliga ulashingiz 
mumkin. Birinchi holda, datchik A0 analog chiqishi ishlatiladi, bu Arduino 
platasidagi analog kirishga ulanadi. 
O'rnimizni
bo'lsa, datchikning raqamli chiqishi 
ishlatiladi. 

---