Toshkent «noshir» 2017

«Kumulyativ» aksiyalar
. Ularni chiqarish shartlarida,
odatda, ushbu aksiyalar bo‘yicha to‘lanishi lozim bo‘lgan,
lekin to‘lanmagan dividendlarning jamg‘arib borilishi va
emitentning moliyaviy ahvoli yaxshilanib, dividendlarni
to‘lash imkoniyati paydo bo‘lgan yilda to‘lanishi nazarda
tutiladi.
Plyural 
– ko‘p ovozli aksiyalar. mazkur qimmatli qog‘oz-
lar fashistlar Germaniyasida keng qo‘llanildi. Ular millatchi
«xukmron doira»ga keng huquqlar va aniq tarzda amalga
oshirilgan investitsiyalardan qat’i nazar, sanoatning yetakchi
tarmoqlarini o‘z nazorati ostida ushlab turish imkoniyatini
berardi.
«Retrektiv» aksiyalar 
– bu o‘z egasiga ularni so‘ndirish
uchun kompaniyaga taqdim etish huquqini beruvchi aksiya-
lardir. So‘ndirish shartlari, muddatlari to‘g‘risida bunday
qimmatli qog‘ozlarning birlamchi emissiyasi yilida kelishib
olinadi.
«Ayirboshlanadigan» aksiyalar ularni oldindan kelishilgan
narxlar bo‘yicha muayyan bir oralig‘ida boshqa aksiyalarga
(odatda, oddiy aksiyalarga) almashtirish mumkin.
«Kursi o‘zgarib turuvchi aksiyalar». 
Ushbu aksiyalar
bo‘yicha dividend to‘lovlari foizning o‘zgarishi darajasiga
qarab o‘zgarib turadi Agar foiz o‘ssa, aksiyalar bo‘yicha
to‘lovlar ham o‘sadi va aksincha.
«Orderli aksiyalar» 
– ular o‘z egalariga oddiy aksiya-
larning ma’lum bir miqdorini xarid qilish va bu bilan butun
nashrning likvidligini oshirish huquqini beradi.

---

16
17
O‘zbekiston qonunchiligida aksiyalarning har xil turlari –
oddiy va imtiyozli, egasining nomi yozilgan va «ko‘rsatuvchi
egalik qiladigan», shuningdek, kumulyativ aksiyalarning ta’ri-
fini uchratish mumkin. Biroq mazkur bobda qayd etilgan
aksiyalarning boshqa turlari amalda bo‘lish huquqiga ega
emasligini anglatmaydi. Ularni chiqarish, muomalada bo‘lishi
va so‘ndirish shartlari, shuningdek, alohida o‘ziga xos xusu-
siyatlari aksiyadorlik jamiyati ning tashkil etilishida uning
ta’sis hujjatlarida ko‘rsatilishi mumkin.