1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

 

---

 
 
217 
9.6. Hepadnaviridae oilasi (Gepadnaviruslar) (77) 
 
 
 
 
 
 
 
 
(a) 
(b) 
31-rasm. V gepatiti virusi (a) va uning tuzilishi(b) (78) 
 
 
Xususiyatlari 
Birqancha odam va hayvonlarda gepatit qo‘zg‘atuvchi DNK-tutuvchi 
viruslar, hozirgi zamon klassifikatsiyasi bo‘yicha Hepadnaviridae oilasiga 
birlashtirilgan. Odam gepatiti V virusi (HBV) 
Orthohepadnavirus avlodi 
vakilidir
, bu avlod yana birqancha viruslarni o‘z ichiga oladi; ulardan yaxshiroq 
o‘rganilgani o‘rmon surogi virusi (WHV) va er olmaxoni viruslaridir (YSHV).
 
Hepadnaviridae oilasiga
birnechta qushlar viruslari Avihepadnavirus 
avlodiga birlashtirilgan, ularga yaxshi o‘rganilgan pekin o‘rdaklari (DHBY) va 
kam o‘rganilganlari – saplya va uy g‘ozlari viruslaridir. 
Bu ikki avlod orasidagi prinsipial farq shundaki, qushlar viruslari genomi uchta 
gendan tuzilgan va X-genga ega emas. Avihepadnavirus avlodi vakillarida 3 
glikoproteid o‘rniga faqat L- va S-oqsillar mavjud.
D.Deyna va shogirdlari negativ kontrastlash usuli bilan V gepatiti bilan 
kasallangan bemorlarni qoni zardobida lipid membrana va o‘zakga ega diametri 
40-48 nm lik virus zarralari hamda 16 dan 36 nm gacha bo‘lgan lipid 
membranalik strukturalar aniqlandi. Zarralar lipid membrana va o‘zakga ega. 
Keyingi izlanishlar asosida V gepatiti virusini parametrlari yaxshilab 
o‘rganilganda virionning diametri 42 nm, nukleokapsidiniki esa 27-28 nmligi 
aniqlandi. 
Genomi
4 gendan tuzilib R, S, S va X. R-genlar ko‘pfunksiyalik 
polimerazani kodlantiradi, S-gen S-oqsilni (NVsAg ) va E-oqsilni (HBeAg) 
kodlantiradi. S-genda 3 ta initsiatsiya kodoni 3 oqsil sintezini nazorat qiladi 
Genomlar har xil oqsillarni kodlantiradi. Va ularni funksiyalari ham turlicha.
L-
oqsil virionni gepatotsit bilan retsepsiyasigahamda S-oqsil bilan birgalikda V 
gepatiti virusini virionini shakllanishida ma’lum rol o‘ynaydi. 
V gepatiti virusining o‘lchami 42-45 nm bo‘lib, Orthohepadnavirus avlodi 
Hepadnaviridae oilasi vakilidir.U yuqori va past temperaturaga chidamli, fizik va 

---