Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Qadoqsimon tana o‘smasi. 
Asosan psixotik buzilishlar (karaxtlik, tormozlanish, 
alaxsirash, aqliy zaiflik, konfabulyatsiyalar), hushning buzilishlari, psevdobulbar 
belgilar, chap qo‘lning apraksiyasi bilan xarakterlanadi.
Po‘stloq osti tugunlari o‘smalari. 
Bular uchun ekstrapiramida giperkinezlari yoki 
parkinsonizmdagi tonik sindromlari tipik hisoblanadi.
Ko‘ruv bo‘rtig‘i o‘smasi. 
Kontrlateral gemigipesteziya, giperpatik tusdagi 
gemiparesteziya, sensitiv gemiataksiya, astereognoz, talamik og‘riqlarning bo‘lishi 
bilan xarakterlanadi. Bundan tashqari, gipertrixoz, giperkeratoz ko‘rinishidagi 
trofik buzilishlar, terining atrofiyasi, ko‘pincha atetoz, depressiya kuzatiladi.
Epifiz o‘smasi. 
Erta jinsiy rivojlanish, vaqtdan oldin aqliy rivojlanish, tashqi 
jinsiy a’zolar o‘lchamining kattalashishi, uyquning buzilishi, yuqori va pastga 
nigohini falaji bilan xarakterlanadi.
Gipofizar soha o‘smasi. 
Adenogipofiz o‘smasi (xromofob, eozinofil, bazofil 
adenomalar, adenokartsinomalar) va gipofizar yo‘lning embrional qoldiqlaridan 
o‘suvchi o‘smalar (kraniofaringiomalar) farqlanadi.

---

 359
Bu soha o‘smalari quyidagilar bilan xarakterlanadi:
1. Endokrin – modda almashinuvining buzilishlari o‘sma turiga bog‘liq. 
Xromofob adenomada uyquchanlik, jinsiy kuchsizlik, tashqi jinsiy a’zolarning 
rivojlanmaganligi, amenoreya, son, chanoq, sut bezlari va ensani semirishi, 
polidipsiya, bulimiya yoki anoreksiya, qandsiz diabet, terining rangparligi va 
quruqligi, gipoglikemiya, tirnoqlar sinuvchanligi, arterial bosimni oshishi 
kuzatiladi. Eozinofil adenoma akromegaliya sindromi (burni, qosh usti ravog‘i va 
engagining yirikligi, tilining kattalashishi, kaft va tovonni, ichki a’zolarning 
kattalashishi, gigantizm) bilan kechadi. Itsenko-Kushing sindromi gipofizni bazal 
adenomasi uchun xarakterli bo‘lib, qorinda, tanada, bo‘yinda yog‘ni to‘planishi, 
oysimon qizil yuz, amenoreya, son, qorin va ko‘krak terisida striyalar paydo 
bo‘lishi, arterial bosimni oshishi, giperglikemiya, eritremiya, girsutizm va kaftlarni 
osteoporozi bilan kechadi.
2. Xiazma ichki qismini zararlanish belgilari bitemporal gemianopsiya va 
ko‘ruv nervi diskini birlamchi atrofiyasi ko‘rinishida kechadi.
3. Turk egari tarafidan suyak o‘zgarishlar bilan kechib, bu uning hajmini 
kattalashishi, turk egariga kirish qismining kengayishi yoki destruktsiyasi 
ko‘rinishida namoyon bo‘ladi.
Kraniofaringioma ko‘pincha bolalik davridayoq namoyon bo‘ladi. Uning 
uchun infantilizm, bo‘y va jinsiy rivojlanishning orqada qolishi, amenoreya, 
qandsiz diabet, giperglikemiya xos. O‘sma kista hosil qilish xususiyatiga ega. 
Ko‘pncha kista yorilib, turli darajadagi meningial belgilar yuzaga keladi va tana 
harorati subfebrildan to baland ko‘rsatkichlargacha ko‘tarilishi mumkin. Bunda 
likvorda yuqori miqdorda oqsil, pleotsitoz va ksantoxromiya kuzatiladi. Ko‘pchilik 
hollarda o‘smaning ba’zi qismlari ohaklanib, kraniofaringiomaning muhim 
rentgendiagnostik belgisi bo‘lib xizmat qilishi mumkin.