Ўсимликлар морфологияси ва

ликларнинг баргла-
ри ва гуллари 
м оно-
симметрик 
(юнон.
м о н о — битта). Симметрия тенг икки бўлакли бўлади.
Масалан, бинафша, маврак, нўхат ва бошқалар. Бундай
гуллар 
зи г о м о р ф
(юнон. д з е у г о с — жуфт) деб аталади.
Бирорта ҳам симметрия текислиги ўтказиб бўлмайдиган
барг ва гуллар 
аси м м етр и к
(юнон. а - и н к о р симметрия,
мувозанат) томонлари тенг бўлакларга бўлинмайдиган барг
ва гуллар асимметрия деб аталади. Бунга қайрағоч, тут ва
бошқа ўсимликларнинг ёнлари, барглари, гулзорларда
ўстириладиган канна ўсимлигининг гули мисол бўла ола­
ди (8-расм, 3).
Мураккаб тузилишга эга бўлган органларда ҳосил қилув-
чи тўқима — 
м ер и ст ем а
(юнон. м е р и с т о с — бўлинувчи)
бўлади. Бу тўқиманинг ҳужайралари янги ёш ҳужайралар
ҳосил қилиш хусусиятини узоқ вақт сақлайди ва унинг фао­
лияти натижасида шохланиш (бутокданиш) юзага келади.
Ш о х л а н и ш
(бутоқланиш) хиллари. Шохланиш натижа­
сида ўсимликларнинг тана юзаси катталашади, бу ўз навба­
тида озиқланиш учун муҳим аҳамиятга эга. Ўсимликлар-
нинг шохланиши ўзига хос шакл тузилишида бўлиб, асо­
сан тўрт хилдир.
1. 
Д и х о т о м и к
(юнон. д и — икки, т о м э — бўлиниш)
шохланиш. Бунда ўсимлик нуқтасининг бир хил ривож­
ланиши натижасида иккита куртак ҳосил бўлади. Кейин­
чалик ҳосил бўлган куртаклардан айрисимон шохчалар
ривожланади. Бу шохчалар, ўз навбатида, иккиламчи шох­
чалар ҳосил қилади. Бундай шохланишни диктиота, сфа-
целярия (9-расм) сувўтларда, замбуруғларда учратиш мум­