Ўсимликлар морфологияси ва

яъни бирор ўсимлик органи-
ни (илдиз, поя, барг, гул) тенг
бўлакларга бўлинганда, шу
бўлакларнинг бир-бирига ўхшаш, тенг ва мос бўлиниши-
га 
си м м етр ия 
деб аталади. Симметрия ўсимлик органла­
рининг ташқи ва ички тузилишида, ён шохчаларининг
танада жойлашишида ҳам кўринади. Ўсимлик танасининг
марказий ўқидан бир ёки бир неча чизиқ ўтказиш мум­
кин бўлса бундай симметрия 
п ол и си м м етр и я
(юнон. п о ­
л и с — кўп) ёки 
р ади ал
(лот. р а д и у с — нур) симметрия
деб аталади. Масалан, кактусларнинг цилиндрик пояла-
ри, гулларнинг гултожлари (олма, кўкнор, чиннигул,
наъматак) ва бошқа ўсимликларнинг гуллари шулар жум-
ласидандир. Полисимметрик гуллар 
а к т и н о м о р ф
(юнон.
а к т и о — нур, м о р ф е — шакл) деб аталади (8-расм, 2).
Агар ўсимликларнинг асосий ўқ қисмидан ёки унинг
бошқа бирор қисмидан фақат иккита симметрия ўтказил-
са, уни 
би л атер ал
(лат. б и о — икки, л а т и с — томони) ёки
би си м м ет р и я
деб аталади. Билатерал симметрияга қизил
ўтлардан диктиота, икки паллали ўсимликларнинг мурта-
7-раем.
Тол қаламчасида қутбли- 
лик ҳодисасининг кўриниш и: 
/ — қаламчанинг одатдаги ҳола- 
ти; 
2 —
танаси пастга айланти- 
риб қўйилган қаламча.

---

ги, опунциялар-
нинг ясси пояла-
ри, сапсаргулнинг
қиличсимон барг-
лари, ғалласимон
ўсимликларнинг
баргли поялари
мисол бўлади.
Талайгина ўсим-