Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

a)
 
Savdo sohasi bilan bog‘liq narxlar turlari: 
–
Ulgurji 
–
Chakana 
–
Xarid va boshqalar. 
b)
 
Boshqarish darajasi va usullari jihatidan farq qiluvchi hamda 
davlat tomonidan tartibga solinish darajasiga qarab narxlar: 
–
Tartibga solinadigan (boshqarilib, o‘zgarib turadigan) narxlar 

---

218 
–
Erkin narxlar 
Qat’iy belgilangan, tasdiqlangan narxlar 
c)
 
Narxning boshqa xillari (masalan, bozor narxi, xalqaro narxlar va 
h.k.). 
Xaridorga realizatsiya qilinadigan tovar miqdoriga bog‘liq holda 
narxlarning quyidagi turlari farqlanadi: 
–
Ulgurchi narxlar 
— bu ishlab chiqaruvchi korxonalar va ulgurji 
savdo qiluvchi tashkilotlar o‘z mahsulotlarini sotadigan narxlar. Ulgurji 
narxlar qishloq xo‘jaligi va sanoat mahsulotini ishlab chiqarishda va 
muomalasida sarf bo‘lgan xarajatlardan va korxona bilan tashkilot- larining 
sotish foydasidan tashkil topadi. Barcha korxonalar odatda har qanday 
tovarlarni ulgurji narxlarda xarid qiladilar. Ulgurji narxlar xo‘jalik hisobini 
mustahkamlashga, korxonalarning rentabelli ishlashiga ham xizmat qiladi. 
–
Tovar va xizmatlarning ulgurji narxlari - bu preyskurant narxlardir. 
Bir xil davlat va kooperatsiya korxonalari o‘z mahsulotlarini boshqa davlat 
va kooperatsiya korxonalari, tashkilotlariga ana shu preyskurant narxlarida 
sotadilar. Ular nominal narx, deb ham ataladi. Bunday narxlar ba’zis narx 
hamdir. 
–
Yangi ulgurji narxlar tarmoqlarga ishlab chiqarish xarajatlarini to‘la 
hisobga olish va normal foyda ko‘rish imkonini beradi. Shu munosabat bilan 
sanoat va milliy iqtisodiyotning ko‘pgina tarmoq- larining undirma zarar 
ko‘rishlarini bartaraf etadi. Yangi narxlarda narxga qo‘shib berish yoki 
narxni kamaytirish juda keng qo‘llaniladi, bu esa mahsulot sifatini oshirishga 
rag‘batlantiradi. 
–