A ashirov, sh. Atadjanov

etniklik
' Qarang: Рыбаков C.E. Этничность и этнос / / ЭО. 2003. — № .3 .— С.З.
1 Barth F. Introduction / / Ethnic Groups and Boundaries: The Social
Organisation o f Culture Difference / Ed de F.Barth Bergen, Oslo, London,
1969. P.9-17.
1 Тишков B.A. Этнология и политика. М., 2001. С .233.

---

muayyan etnik guruhga mansub madaniy xususiyatlar majmui,
ya’ni boshqacharoq shaklda aytadigan bo'lsak, 
etniklik
—
bu
madaniy farqlarning ijtimoiy uyushmasi shaklidir1.
Konstruktivistik qarash tarafdori bo ‘lgan ko'plab tad q iq o t­
chilar orasida «etniklikning yuzaga kelishida aw alo, «biz va ular» 
degan o ‘ziga xos ikkilik munosabati boMishi lozim. Agar bunday 
m unosabat b o ‘lmasa etniklik ham bo‘lmaydi» degan qarash 
ustuvordir2.
Dunyo miqyosida, ayniqsa, G ‘arb m am lakatlarida hozirgi 
davrgacha etnos va etniklikka oid ko‘plab nazariyalar va kon- 
sepsiyalar yaratilgan. Ularni etnik fenom enni anglash nuqtai 
nazaridan ikki guruhga—primordialistik va konstruktiv naza­
riyalar asosida umumiylashtirish mumkin.
III. 2. Primordializm va konstruktivizm
XX asrning so‘nggi choragidan boshlab etnos, etniklik 
muammosi doirasida tadqiqotlar olib borgan etnologlar, ijtimoiy 
va m adaniy antropologlar, faylasuflar, sotsiologlar, psixologlar, 
tarixchilar orasida ikki yo‘nalish, ya’ni o‘ziga xos metodologik 
maktabi va qarashlariga ega bo‘lgan mustaqil, ikki qaram a-qarshi
—
primordialistik va konstruktivistik
oqim lar paydo b o ‘lgan. 
U shbu ikki ilmiy m aktab orasida doimiy o ‘zaro ilmiy bahslar 
bo‘lib turgan. Konstruktivistik maktabning yirik namoyandalaridan 
biri amerikalik antropolog J. K om aroff bu ikki oqim o ‘rtasidagi 
qiziqarli va keskin m u n o zaralarm nazariy oppozitsiyaning 
mohiyatan o'zaro munozarali pragmatik va xolislik asosidagi klassik 
dixitomiyasi tarzida tavsiflagan3.