A ashirov, sh. Atadjanov

' Тишков B.A. Реквием по этносу... — С. 24.

---

lab avj oldiriladi1. Bizningcha, bunday keskin qarash sovetlar 
tuzum idan keyigi sobiq Ittifoq olimlari orasida garchi dastlabki 
yangicha qarash bo‘lsa-da, lekin m uam m oning to liq yechimini 
anglatuvchi mukammal javob emas, balki birm uncha bahsli, lekin 
e'tiborga sazovor konstruktivistik mulohazadir.
Etnografik guruh 
(inglizcha
—
ethnographical group; nem.
—
ethnographiche Gruppe; ruscha
—
etnograficheskaya gruppa).
Etnologiya fanida etnos atamasi bilan birga «etnografik guruh» 
(sub etnos), etnik guruh iboralari ham keng qollaniladi. Etnografik 
guruh — m a’lum bir etnosning (elatning yoki millatning ajralmas 
qismi, uning tarkibidagi b o lin m a la rd a n biri) qismi b o iib , 
o ‘zining ayrim xususiyatlari: til lahjasi, xo‘jalik faoliyati va 
turmush tarzining ba’zi tomonlari bilan farq qiladi. Etnografik 
guruh odatda bir qabila, elat yoki millat etnik hududining ken- 
gayishi, ya’ni bir guruhning ikkinchi bir xalq bilan aralashib, 
boshqa yerga borib, shu yerdagi xalq tarkibiga kirib, u bilan birga 
yashab qolishi natijasida vujudga keladi. M asalan, oktabr 
to ‘ntarilishidan oldingi davrda o ‘zbeklar tarkibidagi qipchoqlar, 
quramalar etnografik guruh hisoblangan. Etnografik guruh ba’zan 
o‘z elidan, xalqidan ajralib, boshqa bir etnik birlikka qo ‘shilishi 
natijasida ham vujudga kelgan. Bu xildagi etnoslarning katta qismi 
asrlar davomida o‘z xususiyatini saqlab kelib, mahalliy xalq orasida 
yashab, ularning urf-odatlari va madaniyatini qabul qilib, asta- 
sekin unga aralashib borgan. Ammo, ularning m a’lum qismi o ‘z 
tilini, o ‘zligini va moddiy madaniyatlaridagi b a’zi xususiyatlarni 
saqlab qolganlar. Bunga misol sifatida o'zbeklar tarkibidagi arablar, 
eroniylarni ko'rsatish mumkin.
Etnik guruh 
(ingl. — ethnic group; nem. — ethnische Gruppe)
— aniq bir xalq (qabila, qabila ittifoqi, elat)ning parchalanib, 
alohida qismlarga bolinib ketishi natijasida vujudga keladi. 
Etnografik
guruhdan etnik guruhning farqini quyidagicha izohlash mumkin: 
o ‘z xalqi(qabila, elat)dan ajralib chiqqan guruh boshqa xalq 
tarkibiga kirib, uzoq m uddat yashab, shu xalqning tili, xo‘jalik 
faoliyati, urf-odatlari, turmush tarzini qabul qilib, unga batam om