Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

JK 284-moddasida 
ko‘rsatilgan jinoyat tarkibi bo‘lishi uchun, 
yuzma-yuz yoki uchinchi shaxslar ishtirokida haqorat qilingan yoki qi-
linmaganligi ahamiyatga ega emas. Harbiy xizmatchi hatto sirtdan – xatlar, 
mazmuniga mos keluvchi rasmlar tarqatish yo‘li bilan ham haqoratlanishi 
mumkin, lekin bunday hollarda, aybdorning aybini tan olishi, ularning 
mazmuni jabrlanuvchiga ma’lum bo‘lishi yuridik asosga ega bo‘lishi 
mumkin. Ushbu shart mavjud bo‘lgan taqdirda, jinoiy jazoga tortiluvchi 
290 

---

hamkasblar bilan o‘zaro suhbatda, jamoatchilik oldida so‘zlaganda, 
jarayonda va boshqa ommaviy axborot vositalarida haqorat qilingan 
bo‘lishi mumkin. 
JK 284-moddasida
nazarda tutilgan jinoyat boshliqning o‘ziga 
bo‘ysunuvchi tomonidan yoki bo‘ysunuvchining o‘z boshlig’i tomonidan 
haqoratlangan vaqtdan boshlab 
tugallangan
hisoblanadi. 
Subyektiv tomondan
jinoyat, 
to‘g’ri qasd
bilan sodir etiladi. 
Aybdor o‘z harakatlari bilan aniq harbiy xizmatchining sha’ni va qadr-
qimmatini tahqirlayotganligi, kamsitayotganligini anglaydi va uni haqorat 
qilishni istaydi. Buni anglamagan hollarda esa, uni harbiy jinoyat uchun 
javobgarlikka tortish mumkin emas. 
Haqorat qilish 
motivi
har xil bo‘lishi mumkin, lekin u harbiy xizmat 
xizmatchilari bilan bog’liq bo‘lishi lozim.
Agar harbiy xizmatchilarning o‘zaro shaxsiy munosabatlarida 
haqorat qilishning sababi jabrlanuvchining harbiy xizmatni bajarishi bilan 
bog’liq bo‘lmasa va aybdor ham o‘z xizmat vazifasini o‘tayotgan 
bo‘lmasa, u holda haqorat harbiy jinoyat deb qaralishi mumkin emas. 
Bunday qilmish JK 140-moddasi bilan kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Jinoyatning 
subyekti
xizmat yoki harbiy unvoni bo‘yicha boshliq 
yoki bo‘ysunuvchi bo‘lishi mumkin. 
Bir harbiy xizmatchining boshqa harbiy xizmatchi bilan o‘zaro 
bo‘ysunish munosabatlarida bo‘lmaganda bir-birini haqoratlashi JK 140-
moddasi bo‘yicha kvalifikatsiya qilinadi. Agar bunday holatda 
jabrlanuvchi do‘pposlangan bo‘lsa yoki unga nisbatan boshqa kuch ishla-
tish hollari bo‘lsa, aybdorning harakatlari JK 285-moddasiga binoan yoki 
tegishlicha shaxsga qarshi jinoyatlar orqali kvalifikatsiya qilinishi 
mumkin.