Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

Haqorat qilish
deganda, harbiy xizmatchining sha’ni va qadr-
qimmatini beodoblik bilan tahqirlash tushuniladi. 
289 

---

Haqorat qilish kuch ishlatish ko‘rinishida amalga oshirilgani kabi, 
kuch ishlatmaslik harakatlari ko‘rinishida bo‘lishi ham mumkin. Kuch 
ishlatish orqali haqoratlash jismoniy og’riq yoki sog’liqqa zarar yetkazish 
emas, balki harbiy xizmatchining sha’ni va qadr-qimmatini yerga urish 
orqali (masalan, jabrlanuvchidagi forma mundirlarini yaroqsiz holga 
keltirish, pogonlarni uzib olish, tarsaki urish, qo‘l bilan turtish va sh.k.) 
aynan ma’naviy (ruhiy) zarar yetkazish. Agar kuch ishlatish orqali 
haqoratlash oqibatida yengil tan jarohatlari yetkazilsa, agar yetarli asoslar 
mavjud bo‘lsa, bunday holatni JK 284
-
, 283- yoki 285-moddalariga (Bir-
biriga tobe bo‘lmagan harbiy xizmatchilar 
o‘rtasidagi 
o‘zaro 
munosabatlarga oid ustav qoidalarini buzish) muvofiq ravishda 
kvalifikatsiya qilish lozim. 
Kuch ishlatmay qilingan haqorat jabrlanuvchiga aktiv jismoniy ta’sir 
ko‘rsatish (masalan, so‘zlar bilan haqoratlash, tupurish, nomunosib tana 
harakatlari va h.k.) bilan bog’liq emas. 
Agar aybdorning harakatlari jabrlanuvchiga ma’naviy zarar 
yetkazishga emas, balki jismoniy zarar keltirishga qaratilgan bo‘lsa, bu 
holatni yetarli asoslar bo‘lgan taqdirda JK 283- yoki 285-moddalari 
bo‘yicha kvalifikatsiya qilish lozim. 
Sodir etilish usulidan qat’i nazar haqorat qilish, jabrlanuvchining 
shaxsiyatiga salbiy shaklda namoyon bo‘lishi, unga nisbatan 
hurmatsizlikni o‘zida aks ettirishi hamda aynan haqoratlash xarakteriga 
ega bo‘lishi kerak. U yoki bu harakatlar haqoratlashga kirish-kirmasligi 
baholanadi va har bir alohida holatda, ishning mazmun-mohiyatiga qarab 
sud tomonidan hal etiladi, jumladan, bunday harakatlar qanday shaklda 
bo‘lganligi va jabrlanuvchi tomonidan qanday qabul qilinganligi inobatga 
olinadi.