Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

7-§. Bir-biriga tobe bo‘lmagan harbiy xizmatchilar 
o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarga oid ustav
qoidalarini buzish (JK 285-moddasi) 
Jinoyatning
bevosita obyekti
– harbiy xizmatchilar o‘rtasidagi 
o‘zaro munosabatlarga oid qoidalarni tartibga soluvchi umumharbiy 
ustavlar talablariga rioya etilishini ta’minlovchi ijtimoiy munosabatlar. 
291 

---

Qo‘shimcha bevosita obyekt
– harbiy xizmatchining sog’lig’i, jismoniy 
daxlsizligi, uning sha’ni, qadr-qimmatini hurmat qilishni ta’minlovchi 
ijtimoiy munosabatlar. 
Aybdorga nisbatan boshliq bo‘lmagan yoki unga bo‘ysunmaydigan 
harbiy xizmatchigina ushbu jinoyatda 
jabrlanuvchi
bo‘lishi mumkin. 
Qoida tariqasida, bu muddatli harbiy xizmatchilar bo‘ladi. 
JK 285-moddasida nazarda tutilgan jinoyat 
obyektiv tomondan
bir-
biriga tobe bo‘lmagan harbiy xizmatchilar o‘rtasidagi 
o‘zaro 
munosabatlarga oid ustav qoidalarini buzish, ya’ni muntazam xo‘rlash, 
azob berish, sog’liqning buzilishiga sabab bo‘lgan badanga yengil shikast 
yetkazish yoki o‘rtacha og’ir shikast yetkazish, qonunga xilof ravishda 
ozodlikdan mahrum qilishdan iborat. 
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining tushuntirishlariga 
muvofiq, «
o‘zaro munosabatlarga oid ustav qoidalarini buzish
deganda, xizmatdoshlarini o‘ziga bo‘ysundirishni ta’minlash, xizmatni 
o‘tash chog’ida o‘zi uchun imtiyozli sharoitlar yaratish maqsadida bir 
harbiy xizmatchining boshqasiga nisbatan turli xil zo‘rliklar ishlatishi, 
uning sha’ni va qadr-qimmatini tahqirlashi deb tushunilishi lozim. 
Ushbu qoidalar xizmat mavqei va harbiy unvoni teng, shuningdek, 
katta va kichik, lekin tobelik munosabatlarida bo‘lmagan shaxslar o‘rtasida 
buzilsa, Jinoyat kodeksining 285-moddasi bo‘yicha jinoiy javobgarlik 
vujudga keladi». 
Aybdor va jabrlanuvchiga taalluqli bo‘lgan harbiy xizmatchilar 
kategoriyasi ularni kvalifikatsiya qilish chog’ida ahamiyat kasb etmaydi, 
shuningdek, ular chaqiruv bo‘yicha harbiy xizmatchilar tomonidan sodir 
etilgani kabi kontrakt (shartnoma) asosida xizmat qiluvchi, bir-biriga tobe 
bo‘lmagan harbiy xizmatchilar tomonidan ham sodir etilishi mumkin.