Ma’ruza matni

MA‘RUZA MASHG‘ULOTLARI. 
22 
jamiyatda qabul qilingan erkaklik va ayollik xususiyatlar (jinsiy farqlarni hisobga olish) namunasiga 
mos holda qiz va o‘g‘il bolalarga o‘z mayillarini namoyon etish uchun imkon berish; 
o‘yin materiallari tarkibiga kiruvchi estetik va gigiyenik ko‘rsatkichlarning ilmiy asoslanganligi; 
predmetli-o‘yin muhitning tarkibiy qismlarini va intererning boshqa predmetlariga miqyosiy 
jihatdan bir-biriga mos kelishi: intererda ortiqcha predmetlar bo‘lmasligi kerak, u o‘yin vositalari 
bilan estetik tomondan uyg‘unlashuvi; 
muhitning funksional ishonchlilik va xavfsizlik darajadagi qulayligi; 
tabiiy estetik muhit foni sifatida milliy sayqallikni (kolorit) tashkil etish; 
ochiqlik va hammaboplik – predmetli-o‘yin muhit materiallari bolani ko‘z ostida bo‘lishi yoki ular 
yaqin joylarda bo‘lib, kattalar yordamisiz bola ularni olishi mumkin bo‘lishi kerak. 
Rivojlantiruvchi predmetli-o‘yin muhitini yaratishda bolalarni faol ishtirok ettirish kerak,
bunda ularni individual xususiyatlari, moyilliklarini hisobga olish kerak. Bunday amaliyot bolani 
muhitga ongli munosabatini shakllanishiga, muhit tarkibiy qismlarini bir-biriga bog‘liqligini 
tushunishga, o‘z xohishlarini boshqalar bilan kelishgan holda hal etish va ko‘nikmalarini anglashga 
yordam beradi.
Maktabgacha yoshi davrida o‘yin va o‘yinchoqlarga alohida ahamiyat qaratiladi. O‘yinchoq 
har doim ma‘lumot beruvchi bo‘lib, predmetlar va insonlar munosabatlarini anglashga, bolani 
estetik, intellektual, ahloqiy rivojlanishiga yordam beradi. O‘yinchoq sifatining alohida ahamiyatiga 
bog‘liq ravishda uni ekspertizadan o‘tkazish mexanizmini ishlab chiqish va tatbiq etish, unga 
qo‘yiladigan psixologik-pedagogik va tibbiy talablarni qonuniy tasdiqlash zarur.
Ta‘lim vositalari orasida kattalar va bolalar o‘zaro ta‘sirining shaxsiy yo‘nalganligini 
ta‘minlovchi qo‘llanmalar asos qilib olinishi kerak (shaxsiy daftarlar, albomlar, flomasterlar, 
qalamlar, bo‘yoqlar va b.). 
Yaratilayotgan dasturiy-uslubiy majmua maktabgacha ta‘lim bo‘yicha davlat talablarini 
amalga oshirishni, bolalar bilan ishlash, ular rivojlanishining asosiy yo‘nalishlarini ta‘minlashi 
lozim. Bu majmuada tarbiyachilar va maktabgacha ta‘limning boshqa mutaxassislari uchun 
yaratilgan yangi avlod darsliklari va o‘quv qo‘llanmalari alohida o‘rin egallashi kerak.