O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni



Download 1,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet195/246
Sana27.03.2021
Hajmi1,61 Mb.
#62197
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   246
Bog'liq
16586 Falsafa asoslari.doc

nima?  Tsivilizatsiya-chi?»  kabi  savollarga  javob  berishni  taqozo  etadi.  Madaniyat  ko’pqirrali  ijtimoiy-tarixiy 
hodisa  bo’lib,  insoniyat  ma’naviyati  yuksalib  borgani  sayin  mazkur  tushunchaning  mazmuni  tobora  boyib 
boradi. Madaniyat inson tomonidan yaratilgan sun’iy olamdir yoki ikkinchi tabiatdir, degan qarashlar ham yo’q 
emas. Bunda odam zotining yaratuvchilik qobiliyati, iqtidori va shu asosdagi faoliyati hamda ularning natijalari 
nazarda tutiladi.  
Tarixdan  jamiyat  taraqqiyotining  muayyan  davrlarida  madaniyatning  nihoyatda  gullab-yashnagan  davrlari 
bo’lgani ma’lum. Masalan, qadimgi Yunonistonda miloddan ilgarigi VII-II asrlarda fan va madaniyat nihoyatda 
rivojlangan. O’sha davrda yashagan Suqrot, Aflotun, Arastu kabi o’nlab allomalarning nomlari insoniyat tarixiga 
abadiy  muhrlangan.  Hozirgacha  insoniyat  tarixini  o’rganadigan  mutaxassislar  bu  davrdagi  Yunoniston 
madaniyatini  jahon  tsivilizatsiyasining  beshiklaridan  biri  sifatida  talqin  etadilar.  Taxminan  ana  shu  davrda 
«Avesto»  kitobini  yaratgan  yurtdoshlarimiz  madaniyati  ham  yuksak  bo’lganini  bugungi  kunda  ko’pgina 
mutaxassislar e’tirof etmoqda. Xuddi shunday  madaniy taraqqiyotni  yurtimiz  tarixining  VII-XII asrlarida  yoki 
Sohibqiron Amir Temur hukmronlik qilgan davrda ham kuzatish mumkin.  
Madaniyat  inson  bilimlari,  ko’nikma  va  tajribalarini,  ma’naviy  salohiyatini  hamda  amaliy  faoliyat  jarayonida 
inson ideallarining ro’yobga chiqishi va shaxs sifatida kamol topish jarayonini o’zida aks ettiradi.  
Madaniyat va tsivilizatsiya tushunchalari o’zaro bog’liq bo’lsa-da, turlicha mazmun va xususiyatga egadir. Ba’zi 
olimlar  madaniyat,  o’zining  kelib  chiqishiga  ko’ra,  tsivilizatsiyaga  nisbatan  qadimiydir,  u  mohiyatan 
tsivilizatsiyaning ruhi, jonidir, deb hisoblaydi. Masalan, A. Toynbi «Tarixning idrok qilinishi» asarida shunday 
fikrlarni  bayon  etadi.  Frantsuz  olimi  R.  Aron  ham  shunga  yaqin  xulosaga  keladi.  Uning  fikricha,  aynan 
madaniyat  va  sanoat  sohasidagi  tanazzul  asta-sekin  insoniyatni  krizislar  botqog’iga  botirishi,  bu  esa, 
umumbashariyatning kelajagini xavf ostiga qo’yishi ham mumkin.  
Har bir xalq o’ziga xos madaniyat yaratadi va shu madaniyat tufayli o’zligini anglaydi, jahon taraqqiyotiga hissa 
qo’shadi. Milliy madaniyat rivojida quyidagilar katta o’rin tutadi:  

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   246




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish