Integratsiyalashgan pedagogikasi

Darsning yakuni.
Bizning sayohatimiz oxiriga yetdi. Bugun 
bizga sayohatda nimalar yordam berdi? Qanday qiziqarh va yangi 
narsalami bilib oldingiz? Kusto jamoasi yordam uchun sizlarga 
minnatdorchilik bildiradi va esdalik sifatida «Dengiz tubi tad- 
qiqotchilari» nishonini sovg‘a qiladi.

---

19. TABIIY-ILMIY TA’LIMDA INTEGRATIV
YONDASHUV
Ta’lim sohasidagi hujjatlarda dunyoning yaxlit yoki umumiy 
idrok etish bo‘yicha pedagogik yo‘llanma ko‘zga tashlanadi. 
Maktabning mezon vazifalaridan biri — o ‘quvchilarda olamga 
o‘zaro bog‘langan bir butun, deb ko'rinish va tushuna olib, uni 
bilishdan iborat.
Inson muammolari va uni dunyoga munosabati, ya’ni «inson 
va tabiat», «inson va jamiyat», «inson va inson» kabilar ta’lim 
mazmunining markaziga aylanmoqda.
Tabiiy ta ’lim mazmuni inson va tabiatning o ‘zaro muloqoti 
atrofida o‘quv fanlaming birlashuvidan iborat bo‘lishi kerak. Bu 
o‘z navbatida tabiiy-ilmiy bilimlarining sifat jihatidan yangi tav- 
siflarga olib keladi.
Aynan fanlar birlashuvi asosida biosferani ilmiy idrok etishda, 
tabiiy fanlaming o ‘rnini samarali ko‘rsatish mumkin. Jumla­
dan, inson faoliyatining tinchlik uchun kurashdagi ahamiyatini 
o‘rganish.
Oxir-oqibatda barcha maktab fanlarini maxsus va umumma- 
daniy bilimlar nisbatining o ‘zgarishiga olib keladi. Shunday qilib, 
umumlashtirish tabiiy-ilmiy ta ’lim mazmunini gumanitarlash- 
tirishning asosiy omiliga aylanadi.
Bizning tadqiqotlar ko‘rsatishicha, tabiiy-ilmiy ta’lim maz­
munini yagona metodologik gumanitarlashtirish tabiiy idrok etish 
quyidagi tizimlardan iborat:
«Tabiat
— 
fan — texnika — jam iyat — inson».
Tabiat — inson tizimida olamni yalpi idrok etish, tizim miq- 
yosida fikrlash va aksiologik baholash — yangi dialektik tizimni 
ishlab chiqarishda boshlang‘ich mezon sifatida shakllanadi. Bun­
day yondashishda ta ’limda ilmiy mezon yangi sifat kasb etadi. 
Tabiiy-ilmiy ta’lim mazmunini gumanitarlash konsepsiyasi aso­
sida integrativ yondashuvdagi tajribamiz 3-sinflar uchun ta ­
biatshunoslik kursi konsepsiyasini ishlab chiqishdan iborat.
«Tabiatshunoshk» integrativ kursi o‘quvchilarda dunyoning 
zamonaviy tabiiy-ilmiy ko‘rinishiga mos keluvchi idrok etish 
uslubini shakllantirishga (yalpi fikrlash), qaysiki, o‘z yechimining 
gumanitar yo‘llarini talab qiluvchi, hozirgi dunyo dolzarb mu­
ammolarini tushunishga imkon beradi.

---

3—4-sinf kurslari shakllanish tarkib!