Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

14-MAVZU. KASBIY PSIXOLOGIYADA MUSTAQIL TAFAKKURNI 
RIVOJLNTIRISH. 
REJA: 
1.
 
Kasbiy psixologiyada tafakkurning ijtimoiy mohiyati.
167
David G. Mayers Psychology, © 2010 by Worth Publishers 286-b. 

---

260 
2.
 
Tafakkur nazariyalari.
 
Tafakkur shakllari va turlari. 
3.
 
Tafakkur sifatlari. Tafakkurning buzilishi. 
4.
 
Mustaqil fikrlash orqali tafakkurni rivojlantirish. 
 
 
Tayanch so’z va iboralar:
tafakkur, fikrlash, analiz, sintez, taqqoslash, 
umumlashtirish, konkretlashtirish, klassifikatsiyalash, sistemalashtirish, taqqoslash, 
umumlashtirish, 
abstraktsiyalash, 
konkretlashtirish, 
klassifikatsiyalash, 
sistemalashtirish, kreaktivlik.
 
Inson idrok qilgan, xotirasida saqlab qolgan narsalarning barchasi uning uchun 
ma’lum ma’no va mohiyatga ega bo‘ladi. Aks xolda u eslab qolmaydi ham, keyingi 
safar analogik ob’ekt bilan to‘qnash kelganda, unga diqqatini qaratmaydi ham, figura 
fonga aylanib qolaveradi.
Biz ko‘rgan, eshitgan, his qilgan narsalarimizning barchasi ma’noli, 
kerak bo‘lsa, ma’nili bo‘lishini xohlaymiz.
Shunisi xarakterliki, ana shunday narsa 
va hodisalarga biz tomondan beriladigan ma’no har bir alohida shaxs tomonidan 
turlicha idrok qilinadi. Masalan, olim uchun har qanday kitob - hayotining ma’nosi 
bo‘lsa, dehqon uchun yer va undan olinadigan hosil - ahamiyatli hisoblanadi. hattoki, 
bitta narsaning o‘zi turli odamlar uchun turli xil ma’no va mazmun kasb etadi. O‘sha 
kitob misolini oladigan bo‘lsak, kitob industriyasi bilan shug‘ullanuvchi muhandis 
uchun - ishlab chiqarish mahsuloti, kitob do‘koni sotuvchisi uchun - tovar - 
mahsulot, o‘quvchi uchun - ilm manbai, muallif olim uchun - ijodining mevasi, eng 
qimmatli narsadir.
Har bir alohida narsaga bo‘lgan munosabatimiz uning biz uchun qadr-
qimmatiga bevosita ta’sir etadi, u gox ijobiy, gox salbiy bo‘lishi mumkin. Shu nuqtai 
nazardan ham biz narsa va hodisalarga tanlab munosabatda bo‘lamiz. Tilshunoslikni 
kasb etib tanlagan talaba uchun kibernetik modellashtirishga bag‘ishlangan ma’ruza 
qanchalik zerikarliday tuyulsa, iqtisodchilik kasbini egallamoqchi bo‘lganlar uchun 
pul, foyda va daromad olish yo‘llari haqidagi ma’lumotlar shunchalik ahamiyatli, 
oddiy so‘zning morfologik tahlili - shunchalik befarqlik holatini keltirib chiqaradi. 
Demak, bizning dunyoni, uning sir-asrorlarini tushunishimizning zaminida 
narsa va hodisalarning biz uchun shaxsiy aloqasi, ahamiyatliligi darajasi yotadi. Ana 
shunday dunyoni tushunishimiz, anglashimiz va unga ongli munosabatimizni 
bildirib, izxor qilishimizga aloqador bilish jarayoni psixologiyada